بررسی رابطهٔ استرس شغلی و کیفیت زندگی با فرسودگی شغلی در کارکنان کنترل ترافیک هوایی

زمینه و هدف: فرسودگی شغلی ناشی از استرس و کیفیت زندگی ضعیف سبب تحلیل‌رفتن قوای جسمی و روانی فرد می‌شود. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطهٔ استرس شغلی و کیفیت زندگی با فرسودگی شغلی در کارکنان کنترل ترافیک هوایی بود.روش‌بررسی: پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی-تحلیلی و همبستگی بود. جامعهٔ آماری پژوهش را 260 نفر از کارکنان کنترل ترافیک هوایی در سال 1398 در تهران تشکیل دادند. برای گرد‌آوری داده‌ها از پرسشنامۀ استرس شغلی (اسیپو و اسپوکان، 1998)، فرم کوتاه مقیاس کیفیت زندگی (سازمان جهانی بهداشت، 1996) و پرسشنامهٔ فرسودگی شغلی (ساعتچی و هومن، 1387) استفاده شد. تحلیل داده‌ها به‌روش ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون در سطح معناداری 0٫05 به کمک نرم‌افزار spss نسخۀ 20 انجام شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین کیفیت زندگی و فرسودگی شغلی (0٫001>p و 0٫28-=r) و استرس شغلی با فرسودگی شغلی (0٫001>p و 0٫24=r) همبستگی معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای کیفیت زندگی (0٫001>p و 0٫24-=beta) و استرس شغلی (0٫001>p و 0٫31-=beta) توان پیش‌بینی فرسودگی شغلی را در کارکنان کنترل ترافیک هوایی دارند.نتیجه‌گیری: باتوجه به نتایج پژوهش حاضر، با متغیر فرسودگی شغلی می‌توان کیفیت زندگی و استرس شغلی را پیش‌بینی کرد. همچنین کارکنان دارای استرس شغلی زیاد و کیفیت زندگی ضعیف، فرسودگی شغلی بیشتری دارند.

Investigating the relationship between job stress and quality of life with burnout in air traffic control staff

Background & Objectives: The work environment is associated with numerous potential biopsychosocial harms which can cause stress as a psychological reaction. The common denominator of such jobs is that the nature of the work can be considered highly emotional. Due to their sensitive professional nature, air traffic control personnel are constantly exposed to stress and tension; thus, stress is a well–known component of air traffic control and a challenge for this profession. Job burnout is among the most essential issues at the managerial and human resource levels of organizations. Burnout results from chronic job stress in the workplace, i.e., addressed and treated improperly. This condition is characterized by fatigue, depersonalization, and reduced satisfaction with the quality of work. Job burnout decreases physical and mental strength as well as the quality of life. The present study aimed to investigate the relationship between quality of life, job stress, and job burnout in air traffic control staff.Methods: This was a descriptive–analytical and correlational study. The statistical population of the study included 260 air traffic control employees in Tehran City, Iran, in 2019. After obtaining the necessary permissions and coordination, the Occupational Burnout Questionnaire (Saatchi & Hooman, 2008) was distributed among 260 study subjects. The study participants were given the necessary instructions on completing the questionnaires. Besides, the investigated staff individually completed the questionnaires to respect their privacy. In total, 123 study participants returned the completed questionnaires. Moreover, 30 subjects whose burnout scores were higher than the cut–off point of 182 were selected for the study. For data collection, the Occupational Burnout Questionnaire (Saatchi and Hooman, 2008), the Occupational Stress Inventory (Osipow & Spokane, 1998), and the Quality of Life Questionnaire (WHOQOL–BREF; World Health Organization, 1996) were used. To analyze the collected data, descriptive statistics (frequency, mean, & standard deviation) and inferential statistics (Pearson correlation coefficient & regression analysis) were applied at a significance level of 0.05 in SPSS.Results: The obtained Pearson correlation coefficient data suggested a significant relationship between quality of life and job burnout (r=–0.28, p<0.001) as well as job stress and job burnout (r=0.24, p<0.001).  The results of regression analysis indicated that quality of life (Beta=–0.24, p<0.001) and job stress (Beta=–0.31, p<0.001,) could predict burnout in the explored air traffic control staff.Conclusion: Based on the present study results, job burnout can predict the quality of life and job stress. Implementing interventions to reduce occupational stress and improving some resources can be helpful to reduce job burnout. Accordingly, we could improve the health status of air traffic control employees by overcoming job burnout.