مقایسهٔ پنج‌ عاملی بزرگ شخصیت و دل‌بستگی ادراک‌شده و خودکارآمدی نوجوانان بزهکار و بهنجار

زمینه و هدف: میان بسیاری از صاحب نظران در این زمینه توافق کلی دیده می شود که نوجوانان بزهکار اغلب درمعرض آن گونه از روابط اجتماعی هستند که از ویژگی های آن، وجود مشکل های شخصیتی و نبود رابطه و پیوند نزدیک و صمیمانه بین والدین و فرزند و وضع نابسامان محیط خانوادگی است و این عوامل ارتباط مستقیمی با بزهکاری وی دارد؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر مقایسهٔ پنج عامل بزرگ شخصیتی و دل بستگی ادراک شده و خودکارآمدی نوجوانان بزهکار و عادی بود.روش بررسی: روش پژوهش توصیفی از نوع علی مقایسه ای بود. جامعهٔ آماری را تمامی نوجوانان پسر عادی و بزهکار شهر گرگان تشکیل دادند. نمونهٔ پژوهش شامل 120 نوجوان بزهکار پسر و 120 نوجوان عادی پسر بود که به شیوهٔ نمونه گیری دردسترس انتخاب و از میان آنان 71 نوجوان بزهکار و 71 نوجوان عادی به صورت تصادفی ساده در نظر گرفته شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامهٔ شخصیتی پنج عاملی شخصیت نئو (1985) و پرسشنامهٔ دل بستگی کولینز و رید (1996) و مقیاس خودکارآمدی شرر و مادوس (1982) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، روش تحلیل واریانس چندمتغیره (مانوا) با کمک نرم افزار spss نسخهٔ 23 به کار رفت و مقادیر احتمال کمتر از 0٫05 از نظر آماری معنادار بود.یافته ها: باتوجه به نتایج، بین ویژگی های شخصیتی نوجوانان بزهکار و عادی تفاوت معنادار آماری وجود داشت (0٫001>p). یافته ها مشخص کردند نوجوانان بزهکار درمقایسه با نوجوانان عادی در خرده مقیاس های روان آزردگی نمرهٔ بیشتری کسب کردند؛ اما در خرده مقیاس های برون گرایی، گشودگی به تجربه، توافق پذیری و در متغیر وظیفه شناسی نمرهٔ کمتری از گروه نوجوانان عادی به دست آوردند (0٫001>p). همچنین نوجوانان بزهکار در مولفهٔ سبک دل بستگی اضطرابی درمقایسه با نوجوانان عادی دارای نمرهٔ بیشتری بودند. درنهایت بین متغیر خودکارآمدی در نوجوانان بزهکار و عادی تفاوت معناداری مشاهده شد. بدین صورت که میزان خودکارآمدی نوجوانان بزهکار کمتر از نوجوانان عادی بود (0٫001>p).نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش ویژگی های شخصیتی و دل بستگی ادراک شده و خودکارآمدی ازجمله عوامل روانی موثر در بُعد رفتارهای جامعه ستیزانه است؛ بنابراین توجه به حوزهٔ دل بستگی در دوران کودکی توسط والدین و اهمیت ویژگی های شخصیت می تواند در ایمن نگه داشتن کودکان ونوجوانان دربرابر جرم های احتمالی تاثیرگذار باشد.

Compare Big Five personality traits, attachment and selfperception between delinquent and normal adolescents

Background & Objective: Among some scientists in this field, there is general agreement that offenders juvenile are often exposed to a kind of social relationship that has its characteristics. Some factors are directly related to the delinquency of them including the existence of personality problems, lack of relationships and close links between parents, and disorderly condition of the family environment. Therefore, this study aimed to compare the big five personality traits, attachment, and self–perception between delinquent and normal adolescents.Methods: This study was a descriptive, causal–comparative study. The statistical population included normal and delinquent adolescents in Gorgan city (North of Iran). The study sample consisted of 120 offenders juvenile and 120 normal male boys who were selected through convenience sampling. Among them, 71 offenders and 71 normal adolescents were selected randomly. To collect data, the Neo characteristics personality questionnaire (1985), Collins and Reid attachment inventory (1996), and Sherer and Mados (1982) self–efficacy scale were used. Data were analyzed by multivariate analysis of variance (MANOVA) using SPSS software and probability values less than 0.05 were considered as statistically significant.Results: There was a significant difference between the personality traits of delinquent and normal adolescents (p<0.001). The findings revealed that adolescent teenagers scored higher in psychosocial subscales than normal adolescents (mean and standard deviation in offenders juvenile were 31.6±6.77 and in normal adolescents were 20.13±4.66). However in the extraversion subscales (mean and standard deviation in delinquent adolescents were 28.14±5.68 in normal adolescents 32.23±3.75), openness to experience (mean and standard deviation in delinquent adolescents was 30.14 ± 8.3 and in normal adolescents 35.28±4.25 agreement), agreeable (mean and standard deviation in delinquent adolescents were 27.74±7.53 and in the adolescents were 34.58±4.18, respectively), and in the variable of duty (mean and deviation The level of adolescents in adolescents was 21.91±6.21 and in normal adolescents 33.74±3.33) had a lower score than the control group (p<0.001). Delinquent adolescents in the component of anxiety attachment style had a higher score (mean and standard deviation in delinquent adolescents was 21.98 ± 3.36 and 11.34±2.31 in normal adolescents). Finally, there was a significant difference between the self–efficacy variable in delinquent and normal adolescents in the variable, so that the level of self–efficacy of offenders juvenile was lower than that of adolescents (mean and standard deviation in delinquent adolescents was 34.54±4.69 and in normal adolescents 62.9±4.2) (p<0.001).Conclusion: Personality traits, perceived attachment, and self–efficacy are considered effective psychological factors in the dimension of community–based behaviors. Therefore, attention to the role of parental attachment in childhood and the importance of personality traits can be effective in keeping children and adolescents safe from possible offenses.