اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر میزان استفاده از مکانیسم‌‌های دفاعی افراد مبتلا به اختلال افسردگی اساسی

زمینه و هدف: عوامل مختلفی در بروز و عود اختلال‌های خلقی و اضطرابی تاثیر دارد که از جمله عوامل مهم‌تر، نشخوار فکری است. هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر میزان استفاده از مکانیسم‌های دفاعی افراد مبتلا به اختلال افسردگی اساسی بود.روش‌بررسی: طرح پژوهش، نیمه‌آزمایشی و از نوع پیش‌آزمونپس‌آزمون با گروه کنترل بود. حجم نمونه شامل چهل نفر بیمار مبتلا به اختلال افسردگی اساسی بود که طبق نظر روان‌پزشک و برحسب dsm5 تشخیص داده شده بودند و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (بیست نفر) و کنترل (بیست نفر) قرار گرفتند. پروتکل به‌کارگرفته‌شده شامل پروتکل شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی سگال، ویلیامز و تیزدیل بود. برای اجرا، ابتدا از هر دو گروه با استفاده از پرسش‌نامۀ مکانیسم‌های دفاعی پیش‌آزمون گرفته شد. سپس گروه آزمایش طی هشت جلسۀ نوددقیقه‌ای با روش شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی آموزش دیدند و بعد از اتمام جلسات از هر دو گروه پس‌آزمون گرفته و دو ماه بعد آزمون پیگیری انجام شد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر استفاده گردید.یافته‌ها: نتایج پژوهش حاکی از آن بود که شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی موجب کاهش استفاده از مکانیسم‌های رشدنایافته و روان‌آزرده در بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی در مرحلۀ پس‌آزمون و پیگیری می‌شود (0٫001>p). همچنین میزان استفاده از مکانیسم‌های رشدیافته پس از اجرای روش درمانی به‌میزان زیادی افزایش یافت (0٫001>p).نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش پیش‌بینی می‌شود که شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی با کاهش استفاده از مکانیسم‌های رشدنایافته و روان‌آزرده در درمان اختلالات روانی و پیشگیری از بروز و عود این اختلالات موثر خواهد بود.