مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری لیهی و طرحواره درمانی یانگ بر بهبود روابط چندبعدی خود بدن افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی

زمینه و هدف: پژوهش حاضر، با هدف تعیین اثربخشی درمان شناختی‌رفتاری لیهی و طرحواره‌درمانی یانگ بر بهبود روابط چندبعدی بدن خود در مبتلایان به اضطراب اجتماعی طراحی و اجرا شد. روش‌بررسی: این پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی تک‌عاملی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون گسترش‌یافته بود که با گروه کنترل انجام شد. نمونه‌های پژوهش را 60 نفر از افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی تشکیل ‌دادند که برطبق مصاحبهٔ ساختاریافتهٔ بالینی براساس dsm5 ملاک‌های اختلال اضطراب اجتماعی را کسب کرده و به‌روش نمونه‌گیری تصادفی‌خوشه‌ای انتخاب شدند. در گروه‌های آزمایش، 20 نفر تحت آموزش درمان شناختی‌رفتاری مطابق پکیج لیهی و 20 نفر تحت طرحواره‌درمانی طبق پکیج یانگ قرار گرفتند. همچنین برای 20 نفر گروه کنترل هیچ برنامهٔ آموزشی اجرا نشد. ابزار پژوهش پرسشنامهٔ روابط چندبعدی بدن خود mbsrq بود و داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس برای اندازه‌های تکراری و با به‌کارگیری نرم‌افزار spss نسخهٔ 22 تجزیه‌وتحلیل شدند.یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد در گروه‌های آزمایشی، در روابط چندبعدی بدن خود، به‌هنگام ورود به پژوهش و بعد از درمان و شش هفته بعد از درمان اختلاف معنا‌داری وجود داشت (0٫004=p)؛ درحالی‌که در گروه کنترل از این نظر، تفاوت معنا‌داری مشاهده نشد. بدین‌معنا که درمان شناختی‌رفتاری و طرحواره‌درمانی در بهبود روابط چندبعدی بدن خود موثر واقع شده است. همچنین بین گروه‌های درمانی از لحاظ اثربخشی بر مولفه‌های روابط چندبعدی بدن خود در پس‌آزمون و پیگیری، در مولفه‌های ارزیابی تناسب و جهت‌گیری تناسب و رضایت از بدن، پروتکل لیهی بهبودی بیشتری را درمقایسه با طرحواره‌درمانی فراهم آورده است (0٫003=p). نتیجه‌گیری: بنابر نتایج یادشده و همسو با دیگر پژوهش‌ها امکان بهره‌گیری از مداخله‌های شناختی‌رفتاری و طرحواره‌‌درمانی در بهبود مولفه‌های روابط چندبعدی بدن خود در بیماران مبتلا به اضطراب اجتماعی وجود دارد.