تعیین اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر انعطاف‌پذیری شناختی و استرس ادراک‌شدهٔ بیماران دیابتی نوع دو

هدف: دیابت نوع دو یکی از عوامل تنش‌زا و استرس‌زا در زندگی است که نقش عمده‌ای را در انعطاف‌پذیری شناختی ایفا می‌کند. لذا هدف مطالعهٔ حاضر بررسی اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر انعطاف‌پذیری شناختی و استرس ادراک‌شدهٔ بیماران دیابتی نوع دو بود.روش‌بررسی: پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمونپس‌آزمون با گروه گواه بود. از بیماران مبتلا به دیابت نوع دو مرکز دیابت شهر بیرجند در سال 1396، تعداد 40 بیمار دیابتی (20 نفر گروه آزمایش، 20 نفر در گروه گواه) به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل مقیاس انعطاف‌پذیری شناختی دنیس و وندروال (2010)، خرده‌مقیاس استرس لاویبوند و لاویبوند (1995) و هشت جلسهٔ 60 دقیقه‌ای شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی سیگال و همکاران (2003) بود. جهت تحلیل داده، از نرم‌افزار spss نسخهٔ 22 و آزمون تحلیل کوواریانس تک‌متغیره استفاده شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که میانگین و انحراف معیار انعطاف‌پذیری شناختی گروه آزمایش قبل از مداخله برابر با 11٫60 ± 94٫05 و پس از مداخله 12٫30 ± 103٫76؛ میانگین و انحراف معیار نمرات استرس ادراک‌شدهٔ گروه آزمایش قبل از مداخله برابر با 57/7 ± 42٫24 و پس از مداخله 10٫68 ± 33٫65 به دست آمد. همچنین اندازه اثر نمرهٔ انعطاف‌پذیری شناختی 0٫120 (0٫044=p) و اندازه اثر نمرهٔ استرس ادراک‌شده 0٫179 (0٫013=p) به دست آمد.نتیجه‌گیری: آموزش شناخت درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی می‌تواند به‌عنوان روشی موثر در بهبود وضعیت روان‌شناختی بیماران دیابتی دو به کار گرفته شود.