اثر مداخلات چندبُعدی انگیزشی بر کاهش اضطراب امتحان و احساس عدم کنترل دانش‌آموزان با ناتوانی در پیشرفت تحصیلی

زمینه و هدف: از دیدگاه آموزشی، انگیزهٔ ساختاری چند وجهی است که با یادگیری و پیشرفت تحصیلی مرتبط است. این پژوهش با هدف بررسی اثر مداخلات چندبُعدی انگیزشی طبق مدل نظری مارتین بر دو مولفهٔ اضطراب امتحان و احساس عدم کنترل دانش آموزان با ناتوانی در پیشرفت تحصیلی انجام شد. روش بررسی: روش این پژوهش از نوع شبه آزمایشی و همراه با پیش آزمون پس آزمون پیگیری با دو گروه آزمایش و کنترل بوده و جامعهٔ آماری آن شامل تمامی دانش آموزان دختر سال نهم مدارس دولتی شهر رشت بود. از این گروه تعداد 90 دانش آموز (45 گروه آزمایش و 45 گروه کنترل) که دارای عملکرد تحصیلی ضعیف بودند به روش در دسترس انتخاب شدند. مداخلات انگیزشی در 15 جلسهٔ 60 دقیقه ای، هفته ای سه بار اجرا شد که حدود دو ماه طول کشید. در پایان جلسات پس آزمون گرفته شد و بعد از یک ماه داده های پیگیری جمع آوری گردید. داده ها با مدل تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر چند متغیری تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که مداخلات چند بُعدی انگیزشی منجر به کاهش معنادار اضطراب امتحان (p<0.001) و احساس عدم کنترل (p<0.05) در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است. بررسی اثر پیگیری نشان داد که نتایج مداخلات چند بُعدی بر مولفهٔ اضطراب امتحان بعد از یک ماه پایدار بوده (p<0.001) اما در مولفهٔ احساس عدم کنترل در ارزیابی سوم (پیگیری) پایدار نبود. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش حاکی از آن است که مداخلات چندبُعدی انگیزشی می تواند بر کاهش اضطراب امتحان و افزایش احساس کنترل بر رویدادهای زندگی اثربخش باشد. از این رو لازم است پژوهشگران، معلمان و سایر دست اندرکاران جهت کمک به دانش آموزان از رویکردهای چند ُبعدی استفاده کنند.