اثربخشی مداخلهٔ مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی ویژهٔ کودکان بر ذهن‌آگاهی و سلامت روان آن‌ها

زمینه و هدف: مداخلهٔ مبتنی بر ذهن آگاهی به عنوان بسته ای آموزشی درمانی در مطالعات زیادی توسط روان شناسان در حوزهٔ بزرگسالان و نوجوانان استفاده شده است. این در حالی است که این مداخله در ایران در جمعیت کودکان به کار گرفته نشده است؛ بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخلهٔ مبتنی بر ذهن آگاهی ویژهٔ کودکان بر بهبود ذهن آگاهی و سلامت روان کودکان انجام گرفت.روش بررسی: جامعهٔ آماری پژوهش، شامل کودکان 5 تا 12 ساله (دانش آموزان دبستانی و پیش دبستانی) ایرانی در سال 94 بود. به همین منظور، به شیوهٔ نمونه گیری در دسترس، 234 کودک (116 پسر، 118 دختر) انتخاب و به طور تصادفی در گروه های آزمایشی (117 نفر) و گواه (117 نفر) قرار گرفتند. مداخله به مدت 9 هفته بر روی کودکان گروه آزمایشی صورت گرفت. طرح پژوهش، شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه و ابزارهای استفاده شده پرسشنامه های ذهن آگاهی کودکان (camm) و فرم 17 سوالی سلامت روان کودک (psc17) بود. داده های به دست آمده با روش آماری آزمون تحلیل کواریانس (ancova) تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که مداخلهٔ مبتنی بر ذهن آگاهی کودکان منجر به افزایش نمرهٔ ذهن آگاهی (p<0.001 ؛ 52٫70=(1٫229)f) و کاهش نمرهٔ کلی مقیاس سلامت روان (p<0.001؛ 21٫31=(1٫229)f) و خرده مقیاس درون سازی (p<0.001؛ 18٫54=(1٫229)f) در گروه مداخله شد. همچنین، بین دو جنس در گروه مداخله در نمرات پس آزمون سلامت روان (p<0.001؛ 7٫18=(1٫229)f) و خرده مقیاس درون سازی (p<0.05؛ 4٫65=(1٫229)f) تفاوت معنادار وجود داشت؛ به طوری که تغییرات نمرات کل سلامت روان و نیز خرده مقیاس درون سازی در دختران گروه مداخله بیشتر از پسران بود.نتیجه گیری: مداخلهٔ مبتنی بر ذهن آگاهی با افزایش مهارت های ذهن آگاهانه کودک به بهبود سلامت روان، به ویژه کاهش اختلالات درون سازی و برون سازی در کودکان به عنوان ابزار مداخله ای مهم به روان شناسان کودک معرفی می شود.