انگیزه‌های بازتاب عشق در دیوان عارف قزوینی

از میان انواع ادبی بی‌تردید ژانر غنایی گسترده‌ترین ژانر است. عده‌ای از پژوهشگران معاصر آن را قدیمی‌ترین ژانر ادبی دانسته‌اند و به شاخه‌های متعددی تقسیم کرده‌اند. یکی از مهم‌ترین مباحث در حوزۀ انواع ادبی و چه بسا مهم‌ترین مبحث در حوزۀ این نوع ژانر، عشق است. هدف از پژوهش پیش‌رو آن است تا به شیوۀ توصیفی تحلیلی، انگیزه‌های مولّفۀ عشق در دیوان عارف قزوینی، بررسی و جلوه‌های گوناگون آن از منظر عارف بیان شود. از مجموع 229 عنوان شعری که در دیوان عارف قزوینی در قالب‌های گوناگون قصیده، غزل، مثنوی، دوبیتی، تک بیت و تصنیف ذکر شده است، قریب به 106 مورد به شکل مستقیم یا غیرمستقیم به مولّفۀ عشق اختصاص دارد؛ یعنی حدود 46 درصد از حجم کل دیوان عارف. قطعاً انگیزه‌های متعددی بر کاربرد این مولّفه در دیوان عارف موثر بوده است. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته مهم‌ترین انگیزه‌های عارف قزوینی از کاربرد این مولّفه، وطن‌خواهی و عشق به وطن و سرزمین، تصنیف‌سازی و تجارب عشقی، عشق و محبت به دوستان و مردم، استقبال از اشعار عاشقانۀ دیگر شعرا، زندگی پرتب و تاب و فشارهای سیاسی بوده است.

motives for reflexing love in aref qazvini divan

undoubtedly, the lyrical genre is the most widespread among literary genres. some contemporary scholars have considered it to be the oldest literary genre and have divided it into several branches. one of the most important topics in the field of literary genres and perhaps the most important topic in the field of this type of genre is love. the purpose of this research is to study in a descriptive-analytical way, the motives of the love component in the divan of aref qazvini and its various manifestations from the perspective of aref. out of a total of 222 poems that have been mentioned in the divan of aref qazvini in various forms of ode, lyric, masnavi, couplet, single verse and ballad, almost 101 are directly or indirectly dedicated to the component of love;that is about 81.24 percent of the total volume of the mystic court. certainly, several motives have been effective in the application of this component in the mystic court. according to studies, the most important motivations of aref qazvini from the use of this component were patriotism, composition and love experiences, affection for friends and people, welcoming the love poems of other poets, lively life and political pressures.