بن مایه های غنایی در تازی سروده های خاقانی

خاقانی ، یکی از گویندگان سبک آذربایجانی است که از ستارگان فروزان آسمان ادب سده‌ ششم ایران و از سبک داران کم مانند ادبیّات در سراسر سده های پس از خویش به شمار می آید که در گستره‌ پهناور نظم و نثر فارسی و تازی، خوش درخشیده است. به دنبال فراگیر بودن پهنه‌ ادبیّات غنایی بی گمان دیوان خاقانی نیز از این دیدگاه، درخور بررسی است در میان یادگار های جادو سخن آذربایجان سروده های تازی او جایگاه غنایی ویژه ای دارند نگارنده در جستار پیش روی با انگیزه‌ شناخت ژرف تر عواطف، هیجانات و احساسات خاقانی به یاری روش توصیفی- تحلیلی در پی پاسخ دادن به این پرسش است که کدام یک از بن مایه ها و اندیشه های غنایی خاقانی در تازی سروده های او، بازتاب یافته اند؟ بررسی ها نشان می دهد که سخن سنج شروانی، در سروده های تازی به بازتاب درون مایه های خوشایند غنایی عشق و جوانی، بزم باده، آرزوها، خودستایی ، ستایش و شادی نامه و بن مایه های ناخوشایند غنایی پیری و ناتوانی، حسب حال، شکواییه (اندوه، درد، گریه و گله)، بیماری، نومیدی و بدبینی، خوارداشت و نکوهش، هراس های سه گانه (بیمناکی از بدخواهان شروانی، بیمناکی از گرفتاری های روزگار و بیمناکی از تنگ دستی)، آوارگی و تنهایی و سرگردانی و سرانجام سوگ نامه و البّته درون مایه های پراکنده‌ دیگری چون نیایش، عرفان و وطن سرایی و.. پرداخته است.

lyrical themes in khaghani’s arabic poems

khaghani is one of the azerbaijani style poetswhich is one of the shining stars in the sky of iranian literature in the sixth century. he is considered a poet with a unique style in the literature of the following centuries. khaghani has been very brilliant in persian and arabic poetry and prose. due to the vastness of lyrical literature, khaghani's divan also has an important place in this regard. among the works of this azerbaijani wizard, her arabic poems have a special lyrical place. in this article, the author uses a descriptive-analytical method to better understand khaghani's emotions and feelings to answer the question that which of the lyrical themes and ideas can be seen in khaghani's arabic poems?studies show that adib shervani, in her arabic poems, reflects the pleasant lyrical themes better than her other works؛ pleasant topics such as love and youth, wine celebration, wishes, bragging, praise and congratulations. khaghani also discusses the themes of lyric poetry such as aging and disability, biography, dissatisfaction (sadness, pain, crying and wailing), illness, despair and pessimism, humiliation and insult, three types of fear (fear of enemies, fear of calamities). time (and fear of poverty), displacement and loneliness and wandering and finally mourning speaks.of course, he also talks about other topics such as prayer, mysticism and homeland.