بررسی و تحلیل هرمنوتیکی اشعار حافظ

زبان رمزی و تاویل پذیر حافظ از لایه‌های زیرین و رویین شکل گرفته‌است که لایه‌های رویین را همگان می‌توانند بخوانند و بفهمند؛ اما درک و دریافت لایه‌های زیرین به اصول تاویل و رمزگشایی وابسته است. در هنر و زبان رندانۀ حافظ، توانایی‌هایی وجود دارد که ما را در شرح و بسط اصول هرمنوتیک که بر پایۀ چند‌گانگی معنایی استوار است، یاری می‌رساند. در این پژوهش، با روش توصیفی تحلیل محتوا، تلاش شده‌است تا نخست رویکرد‌های تاویلی برخی از شارحان دیوان حافظ بررسی و تبیین گردد و به دنبال آن، مطابقت یا عدم تناسب این رویکرد‌ها با علم هرمنوتیک و میزان و کیفیت تاویل پذیری، در شعر حافظ مورد تحلیل قرار گیرد.این تحقیق نشان می‌دهد اگر چه تکثّر معنایی و عدم قطعیت معنا و مطابقت ماهیت و کیفیت شعر حافظ با علم هرمنوتیک، غیر قابل انکار است اما عملاً برخی از تاویل‌های مطرح شده در خصوص غزل های حافظ، چندان مطابق با مبانی و بایسته های هرمنوتیک و افق انتظارات از متن و چهارچوب انتظارات خوانندگان نیست. این پژوهش در صدد پاسخ به این پرسش است که اشعار حافظ با چه زمینه هایی با نظریه های بزرگانی چون سوئدنبرگ، پل ریکور، گادامر، آیزر و هرش قابل نقد و بررسی است؟