ردپای مضامین قلندرانه در غزلهای انوری

یکی از جلوه‌های معنایی در غزل، افزون بر عشق و عرفان، مضامین قلندرانه است که غزل‌های شاعران را تحت تاثیر قرار داده و آنان را از مضامین تکراری و یکنواخت خارج ساخته است. این‌گونه اشعار به‌طور رسمی از سنایی آغاز شد و شاعران دیگری نظیر عطار و حافظ از آن پیروی کردند. در این میان شاعرانی هم بودند که مضامین قلندرانه را در شعر خود به کار می بردند، اما کسی از آنان  به عنوان شاعر قلندر سرا یاد نکرده است. انوری ازاین دسته شاعران است که وی در غزل‌های خود از مضامین قلندرانه به نیکی بهره برده به گونه ای که می توان نام او را در زمرة قلندرسرایان ذکر کرد، اما از وی در هیچ کجا به عنوان شاعر قلندرسرا یاد نشده است. این پژوهش بر آن است تا مضمون های قلندرانه او را با روش توصیفی – تحلیلی  مورد بررسی قرار دهد و به این سوال پاسخ دهد که وجود مضامین قلندرانه در شعر انوری به چه صورت است؟ بنابراین برآیند تحقیق  حاکی از آن است که انوری در غزل های خود با توبه شکنی و ملامتی نشان دادن خویش و انتقاد از حاکمان دینی، تابوهای هنجار جامعه را بر هم می زند و تفکر قلندرانه را به‌وضوح بیان می دارد. انتقاد و بدبینی وی از اعمال به ظاهر مذهبی و عدم عافیت‌طلبی در شعرش جلوۀ خاصی به غزل‌های او بخشیده است که همۀ این مضامین وجود تفکر قلندریه را در غزلهایش اثبات می کند.