روایت غدیر در کتاب «تاریخ الاسلام» شمس ‏الدین ذهبی

عالمان شیعی بر قطعی بودن رویداد غدیر خم و حتمی بودن دلالت آن بر ولایت و خلافت بلافصل امیرالمومنین(علیه‌السلام) تاکید کرده‌اند اما در مقابل دانشمندان اهل سنت درباره حدیث غدیر موضع یکسانی ندارند، لذا بررسی آثار دانشمندان به ویژه مورخان اهل سنت در میزان و نحوه‌ی نقل حدیث غدیر و گزارش واقعه بسیار مهم است و در تبیین این حادثه اهمیت دارد. شمس الدین ذهبی(748ه) صاحب کتاب پرحجم و مشهور تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر والاعلام از جمله عالمان پرآوازه‌ی اهل سنت است که این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی و بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای، در صدد کشف نحوه‌ی چگونگی گزارش ذهبی از حادثه غدیر و رویکرد و موضع وی، در بیان گزارش غدیر است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که ذهبی در موارد متعدد، افزون بر نقل آیه اکمال و تایید صحت آن، حدیث غدیر را نقل و حادثه روز غدیر را گزارش و سه رویکرد تحریف غدیر، تضعیف راویان حدیث غدیر و تایید واقعه غدیر اتخاذ نموده است. وی به سبب گرایش مذهبی و تمایل به مکتب تاریخنگاری شام با دلالت حدیث غدیر بر عقاید شیعی موافق نبوده و آن را نقد کرده است.

narration of ghadeer in the book tarikh al-islam by shams al-din dhahabi

shiite scholars have emphasized the certainty of the event of ghadeer khum and the certainty of its indication of the immediate governorship and caliphate of amir al-mu’minin. however, sunni scholars do not have the same position regarding ghadeer’s hadith; therefore, it is very important to examine the works of scientists, especially sunni historians, in the extent and manner of narrating the hadith of ghadeer and reporting the incident, and it is important in explaining this incident. shams al-din dhahabi (748 a.h.) is the author of the voluminous and famous book tarikh al-islam wa wafayat al-mashahir wa al-alam among the famous sunni scholars. this research, with the analytical descriptive method and using library sources, aims to discover the manner of dhahabi’s reporting of the ghadeer incident and his approach and position in expressing ghadeer’s report. the findings of this research show that dhahabi, in two types of direct and indirect reports, in addition to quoting the verse of ekmal and verifying its authenticity, reflected the incident of ghadeer day, narrated the hadith of ghadeer, and has adopted three approaches of distorting ghadeer, weakening the narrators of ghadeer hadith, and verifying the event. due to his religious orientation and tendency towards the sham historiography school, he did not agree with the implication of ghadeer’s hadith on shiite beliefs and criticized it.