بازشناسی و مکان‌یابی شهرهای: سیمره، ابن هبیره و هاشمیه (نقدی بر یک مکان‌یابی)

شهر سیمره یا دره‌شهر امروزی که به تصدیق منابع تاریخی در دوره پیش از اسلام، مهرگان کدگ یا به زبانِ اعراب، مهرجان‌قذق نامیده شده، در غرب ایران واقع شده است. سیمین لک‌پور در کتاب کاوش‌ها وپژوهش‌های باستان شناسی دره‌شهر (سیمره)، درباره مکان‌یابی شهر سیمره به اظهارنظر پرداخته و با ارائه دلایلی، شهر سیمره را منطبق بر شهر ابن هبیره از دوران اموی و نیز هاشمیه در دوره عباسی می داند.پژوهش حاضر، بر آن است تا به شیوه تاریخی و بر اساس متون و منابع جغرافیایی اسلامی، به ردّ این ادعا بپردازد و با ارائه جغرافیای تاریخیِ هریک از سه شهرِ نامبرده، انفکاک آنها را از هم نشان دهد. بر اساس نتایج این پژوهش، شهرهای یادشده، در یک موقعیت جغرافیایی یکسان قرار نداشته اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که شهر سیمره، مرکز ایالت مهرجان قذق، از دوره ساسانی و بعدها شهری از استان جبال و در حدّ شمالی استان خوزستان با الگوی معیشتی کشاورزی، شهر ابن هبیره شهری از دوره امویه و میان بغداد و کوفه و با الگوی معیشتی مبتنی بر تجارت و بازرگانی و به‌احتمالِ بسیار کشاورزی، و شهر هاشمیه شهری منسوب به ابوالعباس سفاح از دوره عباسی و موقعیت تقریبی آن به‌احتمالِ بسیار قوی منطقه انبار و به‌احتمالِ بسیار کمتر، نزدیکی کوفه بوده است. بنابراین، مکان یابی شهرهای ابن هبیره و هاشمیه در شهرستان دره شهر، با استناد به مطالعاتِ انجام‌شده، قابل تایید نمی باشد.

Identification and locating of cities: Seimara, Ibn Habira and Hashemiya(Critique of a location)

Seimara city or nowadays darreshahr, which according to historical sources in the preIslamic period is called Mehregan Kadag or in the language of the Arabs Mehrjan Ghazaq, is located in western Iran. Simin Lakpour, in his book Archaeological Excavations and Studies in the city (Seimara), comments on the location of this city and provides reasons to consider it as the city of Ibn Habira from the Umayyad period and Hashemite in the Abbasid period. The present study intends to refute this claim in a historical way and based on Islamic texts and geographical sources, and by presenting the historical geography of each three mentioned cities, to show their separation. According to the results of this study, the mentioned cities are not in the same geographical location. The results show that the city of Seimara is the capital of MehrjaneGhazaq province, from the Sassanid period and later a city from Jabal province and in the northern part of Khuzestan province with agricultural livelihood model. besides Ibn Habira is another city from the Umayyad period and between Baghdad and Kufa and with the model of livelihood is based on trade and commerce and most likely agriculture. And finally, the city of Hashemiya is a city attributed to Abu alAbbas Saffah from the Abbasid period and its approximate location is probably very strong in Anbar region and most likely near Kufa. Therefore, the location of the cities: Ibn Habira and Hashemiya in the city of Darreshahr(Seimara) cannot be confirmed based on the studies.