معنا در شعر عربی: از توصیف تا تولید

معنا همچون فرم در شکل گیری متن شعر و ادبیّت آن نقش بسزا دارد؛ با این تفاوت که در شعر مدرن نقش معنا و ابداع در آن، از اهمیت بیشتری برخوردار است و ابداع معنایی شاعر نیز زمینه گسترده‌تری دارد. نگارنده در مقاله پیش رو به دنبال تحلیل نقش معنا در تمایز متن شعر از متون غیر ادبی است و در این زمینه سعی داشته است به صورت مقایسه ای معنای وصفی (اغراض شعری) و تولید معنا (معناسازی شاعر) را تحلیل کند. مقاله حاضر بر مبنای این فرضیه کلی که عدم تولید معنا از سوی شاعر به سادگی فرم و کاهش فاصله شعر از نثر منجر می‌شود، به نتایجی رسیده است؛ از جمله این که متون توصیفی قدیم و متون گزارش وار (روایی) جدید از پیچیدگی به دور هستند و دستخوش وضوح در فرم شده اند. میزان تمایز زبانی این گونه آثار از زبان معیار کاسته شده است و به جهت آن، شاعر ابداع خود را بیشتر متوجه فرم می‌کند، اما متون ریالیستی مدرن که از روش‌های مختلف زبانی بهره می‌گیرند و همچنین متون درون گرا، از زمینه معناسازی بیشتری برخوردارند و ابداع شاعر علاوه بر فرم، در معنا نیز زمینه های گسترده ای به خود می‌گیرد.