سبک اصفهانی در ترازوی نقد تاریخی

سده‌های دهم و یازدهم هجری برای شاعران پارسی گوی ایران، نسبت به دوره‌های قبل متفاوت بوده است. صفویان که در این عصر، فرمانروای ایران بوده‌اند؛ به عللت اشتغال به هویت سازی و بازآفرینی هویتهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و درگیر شدن در جنگهای مختلف، به شعر و مدح و غزل اهمیت چندانی نمی‌دادند. این عوامل سبب شد که شاعران مدیحه‌سرا و غزل‌پرداز که بیش و کم به ساختار دربارهای کهن خو گرفته بودند، به هندوستان مهاجرت کنند و به دربار گورکانیان هند پناه ‌برند. نگارنده در این مقاله پس از اشاره به پیشینه روابط ایران و هند و بررسی عوامل مذکور، با استناد به شواهد و قراین شعری و تاریخی به زاویه دید و نگاه خاص صفویان به مدح و غزل و علل مهاجرت و وضعیت زندگی و پیامد مهاجرت شاعرانی که گاه در سروده‌های خود هندوستان را چون کشتی نوح در برابر طوفان حوادث می‌دانستند، می‌پردازد.