چیستی و چگونگی «رئالیسم سمبولیک» در متون ادبی

پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی مروری و انتقادی رئالیسم سمبولیک، ضمن تحلیل سه جنبۀ مهم از شناخت‌شناسی آن، چیستی و چگونگی رئالیسم سمبولیک را در متون ادبی تبیین نماید. بدین منظور در سه بخش، بافتِ موقعیتی رئالیسم سمبولیک، امکان پیوند رئالیسم با ضد‌رئالیسم و نمادپردازی در رئالیسم سمبولیک و نظام معنایی رئالیسم سمبولیک بررسی‌ گردید. رئالیسم سمبولیک، هم به‌عنوان یک تکنیک هنری و همچنین به‌عنوان یک سبک شناخته شده است، از آنجا که اصطلاح «رئالیسم سمبولیک» در مجامع ادبی و هنری ایران به روشنی شناخته نشده است، ضرورت این پژوهش احساس می‌شد. نتیجه آنکه رئالیسم سمبولیک در بسترهایی رشد کرد که ارتباط زبان با واقعیت پررنگ‌تر و برجسته‌تر شد و از سویی نیز برای فراروی از واقع‌گرایی عکاسانه، همزمان از نماد استفاده گردید. در مورد دیگر، امکان تعامل رئالیسم با ضد رئالیسم و نمادپردازی بررسی شد، نتیجه آنکه در دوره‌های مورد بررسی می‌توان شاهد تاثیر و تاثر رئالیسم از ضد‌رئالیسم و نماد در استفاده از رئالیسم سمبولیک بود، هرچند این پیوندها قابل ردگیری هستند، امّا رئالیسم سمبولیک نشان‌ داد خود دارای ساختاری مستقل است. در سومین بخش ضمن تایید و تبیین نظام معنایی رئالیسم سمبولیک، وجه تمایز آن با سایر نظام‌های نمادین مشخص شد و جایگاه نماد در رئالیسم سمبولیک تحلیل گردید، نتایج پژوهش نشان می‌دهد که نظام معنایی در رئالیسم سمبولیک با اندکی تفاوت از نظریات دوسوسور، پیرس و یاکوبسن، قابل تعریف است و می‌توان الگوی معنایی مستقلی برای آن ترسیم کرد و در نهایت می‌توان به این تعریف دست یافت که رئالیسم سمبولیک نوع خاصی از نمادپردازی است که به دلیل قرار گرفتن در یک زمینۀ رئالیستی از محدودیت‌های معنایی و تفسیری برخوردار است و آن نوع تعدد معنایی رایج در متون نمادین را ندارد.

quiddity and how symbolic realism in literary texts

the present research aims to explain symbolic realism in literary texts by reviewing and critically examining symbolic realism, while explaining three important aspects of symbolic realism epistemology. for this purpose, the possibility of connecting realism with anti-realism and presentationism in symbolic realism and the semantic system of symbolic realism was investigated in three parts of the situational context of symbolic realism. symbolic realism is known as both an artistic technique and a style. since the term symbolic realism is not properly recognized in literary and artistic circles of iran, the necessity of this research was felt. as a result, symbolic realism grew in contexts where the connection between language and reality became more prominent and, on the other hand, symbols were used simultaneously with the departure from photographic realism. another thing is that the possibility of interaction between realism and anti-realism was investigated, the result is that in the studied periods, we can witness the influence of realism from anti-realism and presentationism in the use of symbolic realism, although these links can be traced, but symbolic realism itself maintains an independent structure. it passes through the dry and monotonous approach of pure realism and achieves a broad and multi-meaning system. in the third part, while confirming and explaining the polysemous system of symbolic realism, its difference with other polysemous systems was determined and the position of the symbol in symbolic realism was analyzed. it goes further and an independent semantic pattern can be drawn for it.