اسطورۀ ایزدان و باشندگان فعال در شعر معاصر فارسی

«اسطوره» مفهومی بسیار اثربخش در زندگی انسان‌هاست که هر زمان، به شیوه‌ای خود را نشان می‌دهد. در گذشته‌های دور به‌عنوان جزء حقیقی زندگی انسان‌ها بوده و اینک در بخشی از حافظه ناخودآگاه بشر موجود است. ایزدان و باشندگان فعال بخشی از اساطیرند که بیشتر، کارکرد مذهبی دارند و با توجه به همین نقش، در طول زمان هم بیشتر دستخوش تغییر شده‌اند؛ ازاین‌رو، این سوال پیش می‌آید که آیا امروزه نیز از این اساطیر اثری باقی مانده است؟ با توجه به اینکه شعر از آن دسته هنرهایی است که زمینه ظهور اساطیر را فراهم می‌سازد، برای پاسخ به این پرسش به بررسی شعر پنج‌ تن از شاعران معاصر پرداخته‎‌ایم. بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگرچه با تغییر ادیان در طیّ سال‌های متوالی در سرزمین گسترده ایران، این اساطیر گاه تطبیق‌پذیر شده و تغییراتی یافته‌اند، اما هرگز محو نشده‌ و در فضای سیال ذهن شاعران گاه به عرصه ظهور پانهاده‌اند. در کل اهورامزدا، امشاسپندان، آذر یا آتش، میترا و ناهید در شعر معاصر گاه با حفظ خویش‌کاری‌های خود نمایان شده‌اند. همچنین باشندگان فعال گاه در شکل باستانی آن (سروش) و گاه نیز متاثر از دین اسلام (فرشتگان) نمودهای گوناگونی در شعر معاصر داشته‌اند.

the myth of gods and active inhabitants in contemporary persian poetry

myth is a very effective and complex concept in people’s lives, which always shows itself in a different way. in the distant past, they were a real and inseparable part of human life, and now they are part of the unconscious memory of humans. gods and active inhabitants are a part of mythology that have more of a religious function and according to this role, they have undergone more changes over time. therefore, the question arises whether there are any traces of these myths left today or not? considering that poetry is one of those arts that provide the ground for the emergence of mythology, we have analyzed the poems of five poets of this period to answer this question. studies show that in the vast land of iran, although with the change of religions over the years, these myths have sometimes been adapted and changed; but they have never disappeared and in the fluid space of the poets’ minds, they have sometimes appeared. purpose: we want to examine the signs of the mythology of gods and active inhabitants in contemporary poetry, which are apparently more shrouded in silence. research method: descriptive-analytical library. findings and results: ahuramazda, amshaspandan, azar or atash, mitra and nahid are sometimes shown in contemporary poetry while maintaining their self-interest. also, the active residents sometimes in its ancient form (soroush) and sometimes influenced by the religion of islam (angels) have had various expressions in contemporary poetry.