نقد جامعه‌شناختی داستان سیاسنبو براساس نظریۀ ساختارگرایی تکوینی گلدمن

جامعه شناسی ادبیات، دانشی میان‌رشته ای است که می کوشد با روشی علمی رابطۀ میان ساختار ادبی و جامعه را بررسی کند. گلدمن از نظریه پردازان این شاخه در روش خود (ساختارگرایی تکوینی) در پی ایجاد ارتباطی معنادار میان اثر ادبی و جنبه های مهم زندگی اجتماعی است، در این شیوه رابطۀ اثر ادبی با جامعه بررسی می شود تا ابعاد سیاسی، تاریخی و اجتماعی جامعه و همسویی آن با اثر هنری برای خواننده آشکار شود. با توجه به این نظریه، صورت و محتوای اثر ادبی تحت تاثیر ساختارهای جامعه شکل گرفته است. این پژوهش با دیدی جامعه شناختی داستان سیاسنبو را بررسی کرده است تا ابعاد تاریخی، اجتماعی و فرهنگی این اثر را براساس ساختارگرایی تکوینی گلدمن تحلیل کند. این بررسی در دو مرحلۀ دریافت و تشریح صورت گرفته است: در مرحلۀ دریافت، ساختار اثر و در مرحلۀ تشریح، ساختارهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اثر در پیوند با جامعه بررسی شده است. مبنای این پژوهش براساس خوانش، تحلیل متن و به روش کتابخانه ای صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد رابطۀ تنگاتنگی میان وقایع تاریخی روزگار نویسنده و ساختار اثر وجود دارد. حوادث و اتفاقات سیاسی جنوب در شکل دهی ساختارهای ذهنی نویسنده و آفرینش اثر تاثیرگذار بوده است. شخصیت پروبلماتیک رمان درحقیقت نمونۀ کوچکی از جامعۀ بیرون است که به طبقۀ متوسط تعلق دارد. ساختار سیاسنبو طبق الگوی گلدمن با ساختارهای سیاسی و اجتماعی جامعه منطبق بوده و فقر، بی عدالتی و استعمارستیزی تبلوری از جهان بینی نویسنده است. صفدری به‌خوبی توانسته است میان جهان اجتماعی سیاسنبو و واقعیت های جامعه ارتباطی دوسویه برقرار سازد. داستان دارای زمینه های رئالیستی است که وضعیت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی  در آن انعکاس یافته است.

sociological critique of the story siyasonbo based on lucien goldman’s genetic structuralism theory

literary sociology is an interdisciplinary field that seeks to scientifically examine the relationship between literary structure and society. goldman, one of the theorists in this branch, aims to create a meaningful connection between a literary work and significant aspects of social life in his method (genetic structuralism). in this approach, the relationship between a literary work and society is examined to reveal the political, historical, and social dimensions of society and their alignment with the artistic work for the reader. according to this theory, the form and content of a literary work are shaped under the influence of social structures. this study takes a sociological approach to analyze the story siyasonbo to investigate the historical, social, and cultural dimensions of this work based on goldman’s genetic structuralism. this analysis is conducted in two stages: reception and interpretation. in the reception stage, the structure of the work is examined, and in the interpretation stage, the political, economic, social, and cultural structures of the work are investigated in connection with society. the basis of this research is based on reading, textual analysis, and the library research method. the findings of the study show a close relationship between the historical events of the author’s time and the structure of the work. political incidents in the south have influenced the formation of the author’s mental structures and the creation of the work. the problematic character of the novel is, in fact, a small sample of the outside society belonging to the middle class. the structure of siyasonbo, according to goldman’s model, aligns with the political and social structures of society, and poverty, injustice, and anti-colonialism are manifestations of the author’s worldview. safdari has successfully established a two-way connection between the social world of siyasonbo and the realities of society; the story has realistic backgrounds in which the political, cultural, and social situations are reflected.