بررسی و تحلیل وجه تصویری شعر «ققنوس» از نیما یوشیج

شیوه‌های تصویرپردازی از ادبیات کلاسیک تا مدرن، به تبعیت از جهان‌بینی انسان هر عصر، دچار تحولاتی اساسی در نوع کارکرد و حوزه‌های معنایی شده و از عنصری غالباً حاشیه ای و روبنایی در شعر کلاسیک، تبدیل به عنصری محوری و زیربنایی در شعر نو گردیده است. نیما یوشیج که طلیعه ی ظهور مدرنیسم در شعر فارسی به شمار می آید، علاوه بر تحولاتی که در ساختمان بیرونی شعر پدید آورد، به تبعیت از نگاه و فلسفه‌ی مدرن، تحولی عمیق در حوزه‌های معنایی نیز ایجاد کرده است؛ تحول در بوطیقای تصویر، انعکاسی است از نوسازی جهان فکری شاعر و عناصر اندیشگانی او که در قالب تصاویر شعری، ظهور بیرونی یافته است. نیما با عبور از دوره‌ی اول شاعری خود، در آغاز دوره‌ی دوم و با شعر ققنوس، تحول مهمی نیز در حوزه‌ی تصویرپردازی شعر خود پدید آورد که بیش از هر چیز نشان از گذار او از مرحله‌ی توصیف و پای نهادن در راه تصویرپردازی نوین است. بررسی پیکره‌ی کلی شعر ققنوس نشان می‌دهد که در این شعر، نیما به نگاهی انداموار و منسجم در روایت دست یافته است که با وجود مختصر و موجز بودن آن، نه تنها به کمال یک روایت نزدیک شده است، بلکه به صورت جزیی و در تک تک تصاویر نیز نشان از دغدغه‌مندی شاعر برای ساختن و پرداختن تصاویر دارد شعر ققنوس به عنوان مانیفست شعری نیما، نشان از آن دارد که این اثر، با وجود نگاه سمبولیک آن به داستانی اساطیری، قرابتی انکار ناپذیر با نگاه مدرن به تصویر دارد؛ فشردگی روایت و تصاویر به تبعیت از داستان کوتاه مدرن، بهره‌گیری از تصاویر عینی با وجود ساختار انتزاعی و سمبولیک اثر، تغییر در مفهوم سمبولیک اثر و القای مفاهیم سیاسی و اجتماعی مد نظر شاعر، روایتمند کردن بسیاری از واحدهای تصویری به صورت مجزا و در سایه‌ی روایتمندی کل اثر و همچنین غلبه‌ی تصویر بر توصیف در ساختمان کلی شعر از جمله‌ی این نشانه‌ها به شمار می‌آیند.

A Study and Analysis of the Visual Aspect of Phoenix by Nima Youshij

Illustration methods from classical to modern literature, following the human worldview of every era, have undergone fundamental changes in the type of function and semantic domains, and from a mostly marginal and superstructural element in classical poetry, it has become a central and infrastructural element in modern poetry. Nima Youshij, who is the epistemology of modernism in Persian poetry, in addition to the developments she has made in the outer building of poetry, has also made a profound change in the spheres of semantics, in addition to the developments she has made in the outer building of poetics and elements of her thoughts, which have emerged in the form of poetic images. By passing through her first period of poetry, at the beginning of the second period and with Phoenix poetry, Nima also made an important change in the field of illustration of her poetry, which most of all indicates her transition from the stage of describing and embarking on a new imagery. A study of the overall corpus of Phoenix poetry shows that in this poem, Nima has achieved an organable and coherent look at the narrative, which, despite its concise and succinctness, has not only approached the perfection of a narrative, but also in detail and in each of the images shows the poet’s concern for making and addressing the images, phoenix poetry as Nima’s poetic manifesto, indicating that this is The work, despite its symbolic view of a mythological story, has an undeniable affinity with the modern view of the image, the compactness of the narrative and images following the modern short story, the use of objective images despite the abstract and symbolic structure of the work, changes in the symbolic concept of the work, and the induction of political and social concepts in the poet’s view, narrating many of the visual units separately and in the narrative shadow of the whole work, as well as overcoming the image. Descriptions in the overall building of poetry are among these signs.