بازخوانی رمان بوف کور از منظر فردیت یافتگی و سه گانی

هر زندگی، محقق ساختن یک «کُل»، یعنی محقق ساختن «خویشتن» است. این تحقق، در روان‌شناسی یونگ، «تفرد» نامیده می‌شود. یونگ با تکیه بر «چنین گفت زرتشت نیچه»، به مفاهیمی چون ناخودآگاه روان و کهن‌الگوهای «سایه»، «آنیمای مثبت»، «آنیمای منفی»، «مادر جهان اسفل» و «پیر فرزانه» پرداخته‌است و از این رهگذر، مفهوم «فردیت» یا رسیدن به مرتبۀ «انسان» کامل را شرح داده‌است. «تفرد» یا فردیت (individuation)، فرایندی است که در آن، «من» (ego) به عنوان مرکز خودآگاهی به «خود» (self) که درونی‌ترین بخش ناخودآگاهی است، منتقل می‌شود. در این فرایند، سویه‌های گوناگون شخصیت به شناخت و سازگاری با یکدیگر رسیده‌است و سرانجام، خودآگاهی با ناخودآگاهی هماهنگ می‌شود. این فرایند در بوف کور هدایت اتفاق می‌افتد. روایت بوف کور، منعکس‌کنندۀ حرکتِ انسانِ در جست‌وجویِ رسیدن به فردیت است که به شکل دو سفر واقعی و نمادین راوی نمایش داده می‌شود. در این جستار، تلاش شده‌است تا ضمن نمادگشایی از تصویرهای داستان، چگونگی ارتباط متن با ایدۀ «اَبَرمرد نیچه» واکاویده شود. بررسی نقش سگانی و جلوۀ آن در بوف کور و پیوند آن با فردیت‌یافتگی در نظریۀ یونگ، از دیگر اهداف مقالۀ حاضر است. مهم‌ترین نتیجۀ حاصل از پژوهش پیش رو، این است که خواننده درمی‌یابد هدایت به چه شیوه از نمادهای متعددی چون دختر اثیری، لکاته، پیرمرد یوگی، سرو، نیلوفر، ری، بنارس، اعداد و دیگر نمادها برای اشاره به ریشه‌های دو تمدن کهن هند و ایران بهره گرفته‌است. همچنین، او نشان می‌دهد که راوی بوف کور، برابرنهاد انسان ازلی‌ ابدی در نظریۀ نیچه است که در دایرۀ هستی اسیر است و یک زندگی را در مکان‌ها و زمان‌های مختلف تکرار می‌کند. این انسان واحد که در متن بوف کور، در صورت‌های نمادین و متعدد «پیرمرد خنزرپنزری»، «راوی»، «پیرمرد یوگی»، «نعش‌کش»، «عمو»، «دختر اثیری»، «لکاته»، «مادر لکاته»، «دایه» و... ظاهر می‌شود، سایه‌های راوی (انسانی ازلی‌ ابدی) است که در چهره‌های مختلف و زمان‌های مختلف زندگی کرده، تلاش می‌کند با سویه‌های مختلف وجود خود آشتی کند. به‌علاوه، راوی بوف کور، قصد دارد با غلبه بر سایه‌های پست وجودش، به فردیتی برسد که در نظریۀ یونگ به آن اشاره شده‌است. نشان دادن شکست راوی در تلاش برای رسیدن به فردیت، سرانجامِ روایت بوف کور است.

Reviewing the Novel Boofe Koor from the Perspective of Individuality and Trinity

Every life is the realization of a “whole,” that is the realization of the “self.” This realization is called individuality in Jungian psychology. Relying on Nietzsche’s book Thus Spoke Zarathustra, Jung analyzes concepts such as “the subconscious mind” and the archetypes of “shadow,” “positive anima,” “negative anima,” “chthonic mother,” and “wise old man,” and through this analysis, he explains the concept of individuation or attaining the status of “Superman.” Individuation is the process by which the ego, as the center of selfawareness, is transferred to the “self,” which is the innermost part of the subconscious. In this process, takes place in The Blind Owl, the various aspects of personality reach cognition and compatibility with each other, and selfawareness eventually becomes synchronized with the unconscious. The Blind Owl reflects the human search for individuation in the form of two real and symbolic journeys. This essay attempts to explore the idea of Nietzsche’s “Superman.” Studying the symbolic representations of the images of The Blind Owl, it also examines the role of trinity and its manifestation in the novel and its connection with individuality in Jung’s theory. The most important conclusion of the article is that the reader understands how Hedayat uses various symbols such as the ethereal girl, the prostitute, cypress, lotus, and numbers to refer to the origins of the two ancient civilizations of India and Iran. It also shows that the narrator of The Blind Owl is Nietzsche’s “Superman” who is trapped in the realm of existence and repeats a life in different places and times. The individual who appears in The Blind Owl, in symbolic and numerous forms—the narrator, the coffinbearer, the uncle, the ethereal girl, the prostitute, the prostitute’s mother, the nanny etc.—are the shadows of the narrator (eternalman) who lives in different faces and different times and tries to reconcile with different aspects of his existence. In addition, The Blind Owl’s narrator intends to overcome the inferior shadows of his existence to achieve the individuality referred to in Jung’s theory. Showing the narrator’s failure in trying to achieve individuality is the ultimate goal of The Blind Owl.