ایهام موسیقایی در مثنوی«نُه سپهر» امیرخسرو دهلوی

امیرخسرو دهلوی، شاعر، عارف و موسیقیدان بزرگ فارسی‌زبان هند، حلقۀ اتصال و پیوند سه فرهنگ غنی، ایرانی‌ اسلامی و هندی است. شناخت خدمات ارزندۀ او در حوزۀ شعر و موسیقی و پیوند این دو در بیان مفاهیم، برای درک درست از رابطۀ فرهنگ شعری زبان فارسی با موسیقی، بسیار مهم است. مثنوی ارزشمند«نُه ‌سپهر» او از جمله منابع قابل اعتنا و اعتمادی است که سرشار از مفردات، ترکیبات و اصطلاحات مربوط به علم موسیقی است. ایهام موسیقایی، یکی از بارزترین ویژگی‌های بدیعی این اثر است. بنابراین، برای شناخت اهمیت موسیقی در پرورش مفاهیم شعری امیرخسرو، منبعی بسیار مهم به شمار می‌رود. در این پژوهش، کوشش شده‌است تا بازتاب صنعت ادبی ایهام موسیقایی در این اثر بررسی و گزارش شود.

Musical Ambiguity in Amīr Khusrau Dehlavī’s Nine Skies

Amīr Khusrau Dehlavī, the Indian Persianspeaking mystic and musician, is the link between three the rich Iranian, Islamic, and Indian cultures. In order to understand the link between the poetic traditions of Persian language and music properly, it is important to recognize his invaluable contributions to poetry and music and his combining these two for articulation of concepts. Nine Skies, Dehlavī’s masnavi, is among the most reliable works and is replete with musical terms. Musical ambiguity is one of the outstanding rhetorical figures in Nine Skies. Thus, it significantly helps us recognize the effect of music on Dehlavī’s elaboration of poetic concepts. The present study intends to address musical ambiguity as a literary device in this work.