زیبایی شناسی تطبیقی آثار نثر مرسل با تاکید بر قطب مجازی یاکوبسن

برای زیبایی شناسی تطبیقی چند اثر از شیوه های گوناگونی استفاده می شود. بهره مندی از نظریۀ قطب مجازی زبان یکی از آنهاست. نویسندگان نثر مرسل با گرایش به قطب مجازی زبان، چگونه واژه ها را ترکیب، هم نشین و جای گردانی نحوی می کنند تا آثارشان به مرز زیبایی و ادبیت برسد؟ مقاله حاضر برای یافتن پاسخ مناسب، با روش توصیفی تحلیلی و مبتنی بر سبک شناسی ساختارگرا، آرای بلاغیون را مطالعه نموده و با تکیه بر نظریۀ قطب مجازی زبان، آثار دوره اوّلِ نثرمرسل را به صورت تطبیقی بررسی کرده است. نتایج نشان می دهد، زیبایی این آثار، مبتنی بر درونۀ زبان است و عواملی چون: جای گردانی نحوی، ترکیب و هم نشینیِ واژگان، توجّه به آغاز و پایان جمله ها، استفاده هنری از حروف، قیدها، پسوندها و پیشوندها باعث شده، تا ساخت شکنی های هنرمندانه، ایجازهای دلنشین، دلالت های ثانوّیه، توازن نحوی و موسیقی زبانیِ مناسبی ایجاد گردد و به شکل معناداری نثر مرسل را هنری نماید. در این راه، نویسنده تاریخ سیستان موفّق تر از نویسندگان دیگر بوده است.

Aesthetics of Prose Based on Jacobson’s Virtual Pole

Different methods can be adopted to do an aesthetic study on a literary work. The theory of virtual pole and metaphor formulated by Jacobson is one of them. Jacobson believes that when language separates from the zero point and moves towards becoming an art, it may move towards the virtual pole or flow towards the metaphorical pole in order to get a text to the borders of literariness and beauty. Writers of prose write and combine words with a tendency towards the virtual pole of language. History of Sistan is one of the important works of prose for its excellent display of the virtual pole of language. This study employs Jacobson’s theory to examine History of Sistan and extract its aesthetic factors. It concludes that the value of this book is due to its language and the literary and structural linguistic features the author uses has caused his work to be one of the finest works of prose.