نقدی بر بُعد تعلیمی رویا در حکایت «آن پادشاه‌زاده که پادشاهی حقیقی به وی روی نمود» از مثنوی با توجه به نظریۀ یونگ و فروید

با پیدایش نظریه‌های ادبی و غیرادبی از جمله نظریه‌های روان‌شناختی، ارتباط چندسویه بین علوم مختلف پدید آمده‌است؛ از جمله ارتباط بینارشته‌ای ادبیات و روان‌شناسی. این اتفاق باعث شد تا ادبیات محملی برای نگرش و تحلیلی روزآمد، کارآمد و خوانشی متفاوت تلقی شود. ادبیات به مدد نظریه‌های روان‌شناسی، خود را ملموس‌تر، عینی‌تر، عمل‌گراتر عرضه نموده‌است و بر جذابیت خود در متون ادبی، به‌ویژه در متون عرفانی افزوده‌است. از جملۀ این نظریات، نظریۀ ساختار شخصیت و ابعاد ذهن فروید و فرایند تفرّد یونگ است. موضوع این پژوهش، بررسی بُعد تعلیمی رویا با توجه به نظریات فروید و یونگ با محوریت حکایت «پادشاه‌زاده که...» از دفتر چهارم مثنوی است. این پژوهش نشان می‌دهد که «رویا» شاهراه دستیابی به ضمیر ناخودآگاه انسان است. مولوی در این حکایت، به مخاطب می‌آموزد که لازمۀ رسیدن به توازن، تعادل شخصیت و رسیدن به تفرّد، تعامل یکپارچۀ تمام ابعاد شخصیت روانی فرد است.

A Critique on the Instructional Aspect of Dreaming Based on the Theories of Jung and Freud in a Tale of Mathnavi: "The Prince Who Got the Real kingdom"

Different theories in various literary or nonliterary fields, including psychology, have led to multidimensional relationships between different sciences; such as interdisciplinary studies between literature and psychology. This relation has made literature a platform for uptodate attitudes and analysis and different readings. The use of psychological theories has created a context in which literature becomes more tangible, more objective, and more practical, and its attractiveness is manifested in literary, and especially mystical texts. Sigmund Freud’s theory of psychic structure and Carl Gustav Jung’s Individuation process are both among these type of theories. Based on Freud and Jung’s theories, it has been tried, in present study, to explore and analyze the instructional aspects of dreaming through the tale of "the prince who got the real kingdom" in mathnavi’s fourth volume. The results show that "dream" is the highway through which achieving the man’s unconsciousness would be possible. Mowlavi teaches the audience, in this tale, that a balance in personality is essential to get equilibrium and to reach individuation, one should be able to create integrated interaction in all dimensions of his psychic personality.