تحلیل طرح‌واره‌های قدرتی در شعر حافظ

هدف مقالۀ حاضر، تبیین پایه‌های شناخت حافظ، بر اساس طرح‌واره‌های قدرتی است. از این رو، این مقاله بر آن است که نشان دهد از منظر زبان‌شناسی شناختی، استعاره صرفاً ابزاری زبانی در راستای تزیین کلام نیست، بلکه قطعاً ابزاری شناختی است. چارچوب نظری این مقاله وامدار نظریۀ طرح‌‌واره‌های تصویری جانسون است. در این مقاله، پس از تاملی بر سمت و سوی زبان‌شناسی شناختی، بر روی استعاره درنگ کرده‌ایم و آنگاه با معرفی نظریۀ طرح‌‌واره‌های تصویری و شاخه‌های آن، به گزارش طرح‌‌واره‌های قدرتی شعر حافظ پرداخته‌ایم. در پایان، این مقاله، به این نتیجه می‌رسد که استعاره‌های قدرتی شعر حافظ، نشانگر نظام شناختی او هستند و تقویت‌کنندۀ شالودۀ تجربیات او به حساب می‌آیند. بی‌تردید به مدد کشف نگاشت‌های استعاری حافظ، در حوزۀ استعاره‌های قدرتی می‌توان خوشه‌هایی را که از این بدنۀ اصلی روییده‌اند، کاوید و گزارش کرد و نیز دریافت که استعاره‌های قدرتی حافظ تابع تعداد محدودی نگاشت هستند و این نگاشت‌ها از وحدت نگرش حافظ و کنش‌های پایدار او با محیط فرهنگی و فیزیکی و... سرچشمه می‌گیرند.

Analyzing the Power Schema in Hafez’s Poetry

On the basis of power schemas, it has been tried, in present study, to explain the principles of   Hafez’s cognition. So, from a cognitive linguistic point of view, we want to show that metaphor is not a simply linguistic tool, but a definitely cognitive tool that embellishes the speech. The theoretical framework of this study is based on the term "image schema" that has been explained by Mark Johnson. After a little deliberation on the direction of cognitive linguistics, we have stopped, in this study, on metaphor, and then, power schemas of Hafez’s poetry have been reported through introduction of image schemas and their lateral discussions. The results show that the power metaphors Hafez used in his poems reflect his cognitive system and reinforce the foundation of his experiences. Undoubtedly, in the field of power metaphors, one can examine the clusters have come out of the main body through the discovery of metaphorical mappings Hafez has used in his poems, and it can also been realized that the power of his metaphors are functions of a limited number of mappings which stem from the unity of Hafez’s attitude about and his stable actions with the cultural and physical environment.