جنبش سیاسی اسماعیلیان نزاری و نسبت آن با هویت ایرانی و زبان فارسی

شکل گیری جنبش اسماعیلیه ریشه در تحولات سیاس ی -مذهبی دو قرن اولیه تاریخ اسلام واختلاف بر سر مسیله جانشینی یا رهبری سیاسی جامعه اسلامی دارد. از قرن دوم هجری و پیدایش فرقمختلف امامیه، این فرق منبع مهمی در تحولات سیاسی -فرهنگی جهان اسلام به شمار م یرفتن د.اسماعیلیان توانستند دولت بزرگ فاطمیان را بهوجود آورند که در قالب امپراتوری شیعی و برای اولینبار مرکزیت بغداد را به چالش کشیدند. اسماعیلیان شرقی که مرکز عمده آنها ایران بود به تدریج با ناماعلام استقلال کردند و دولت الموت را بنیان گذاردند. نزاریان ایران داعیه حکومتی شیعی و « نزاریه »شکست خلافت سنی را داشتند و در این میان تحولات فرهنگی زیادی را رقم زدند که از جمله آنتلاش این فرقه برای تقویت زبان فارسی و الگوهای ایرانی در تقابل با زبان عرب ی و الگوهایخلافت است.در این مقاله در پی آن هستیم تا ارتباط جنبش نزاریان ایران را با هوی ت ایرانی مورد بررسی قراردهیم و در این مسیر نیز به تلاش جنبشهای معاصر اسماعیلیان جهت بهرهگیری از محیط و ظرفیتهایسنت ایرانی خواهیم پرداخت و اینکه نزاریان نیز در تقابل با دشمنان خود چارهای جز بهرهگیری از زبانفارسی و الگوهای ایرانی نداشتهاند.آمیختگی با تصوف نیز راهبرد سیاسی دیگری است که نخبگاناسماعیلی بعد از سقوط الموت به کاربستند که به تحلیل آن نیز خواهیمپرداخت.