تحلیل لایه‌های علی نارضایتی اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران

آمارهای منتشر شده و نظرات کارشناسی حاکی از آن است که روند نارضایتی اجتماعی در جامعه ایرانی، فزاینده است و به تبع آن دوره های شکل گیری اعتراضات اجتماعی کوتاه تر شده و این اعتراضات به سوی خشونت بیشتر و رادیکالیسم سوق یافته است که پیامدهای منفی موثری در ابعاد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در پی داشته است. از این جهت این پژوهش در پی شناخت و تبیین لایه های علی شکل دهنده به نارضایتی اجتماعی پس از انقلاب اسلامی است. بر این اساس پرسش اصلی پژوهش این است که «لایه های علی ایجاد کننده نارضایتی اجتماعی پس از انقلاب اسلامی چیست؟»برای پاسخ به این پرسش و پیشبرد پژوهش از روش تحلیل لایه های علی بهره گرفته می شود. طبق این روش چهار لایه لیتانی، سیستمی، گفتمانی و استعاری در باب پدیده نارضایتی اجتماعی مورد بحث قرار گرفته است. بر اساس یافته ها در سطح سیستمی، عواملی چون توسعه ناامیدی و احساس محرومیت، تبعیض و شکاف طبقاتی، توسعه ناکارآمدی، تحول زیست جهان و سبک زندگی و غیره در توسعه نارضایتی موثر هستند. در سطح گفتمانی و استعاری نیز عللی چون فرهنگ و تفکر شیعی، دوگانه ج.ا.ا / انقلاب اسلامی، دگرانگاری حاکمیت سیاسی و چالش های هویتی مطرح می باشند.

causal layers of social dissatisfaction in the islamic republic of iran

introductionsocial dissatisfaction in iran, particularly over the past decade, has been widespread and profound, as confirmed by national surveys. a review of the last four decades reveals the emergence of social discontent and political unrest in various manifestations and at different times. in certain instances, such as in 2009, the protests have posed a threat to the survival and stability of the islamic republic of iran. indeed, an analysis of the frequency and duration of social protests demonstrates the growth and prevalence of social dissatisfaction within iranian society.social dissatisfaction can manifest itself through apathy and non-participation, as seen in the decline in political participation during the islamic council and presidential elections in in the recent decade, particularly in 2019 and 2021. a review of relevant research shows a lack of deep insight and comprehensive understanding of social dissatisfaction as a multi-faceted issue in iran, which can be a major obstacle to insightful policymaking for successful and cost-effective management of social dissatisfaction.the present research aimed to analyze and elucidate the underlying factors that contribute to social dissatisfaction, and subsequently develop strategies for effectively managing and mitigating the issue within iranian society. the objective can ultimately enhance the efficiency of the decision-making process and policymaking in order to effectively address social dissatisfaction and protests. accordingly, the main research questions are: what are the causal factors underlying social dissatisfaction in the islamic republic of iran? and what are the potential solutions to solve the issue?materials and methodsthe present research employed a mixed methods research design. the documentary analysis method was utilized to examine and analyze various perspectives and approaches, as well as to investigate the evolution of the phenomenon of social dissatisfaction in iranian society. moreover, the method of causal layered analysis (cla) was used to analyze and explain the underlying causes that contribute to social dissatisfaction in iran.this method incorporates the examination of four distinct layers: the litany, social/systemic causes, discourse/worldview, and myth/metaphor. the litany layer represents the surface level, encompassing the most evident and objective aspects of the future.