واکاوی تاثیر ذهنیت مدرن بر چگونگی برساخته‌شدن نظم سیاسی -اجتماعی مطالعه موردی، بررسی آراء دکتر شریعتی

در ایران، نواندیشی در پی رویارویی ایرانیان با غیرغربی در عصر مشروطه پدیدار شد. نواندیشی دینی نیز بعنوان گونه­ ای از نواندیشی درصدد تلفیق دستاوردهای مدرن با گزاره ­های سنتی بوده است. مساله نوشتار آن است که میزان تاثیر ذهنیت مدرن در برساخته­ شدن نظم سیاسی اجتماعی مورد نظر شریعتی را بعنوان یکی از نواندیشان دینی ایران دهه چهل و پنجاه شمسی مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. یافته­ های پژوهش نشان می ­دهد که ذهنیت مدرن و حتی نامدرن به معنای نحوه ادراک از مدرنیته بر نظام فکری شریعتی تاثیرگذار بوده است؛ به ­گونه ­ای که وی با تاثیرپذیری از اندیشه متفکرانی نظیر گورویچ و برگ، سوسیالیسم را بخوبی شناخت و با سارتر و اندیشه­ های اومانیستی او آشنا شد. ماسینیون نیز که قرائت عرفانی از اسلام داشت، او را بشدت تحت تاثیر قرار داد. او با تاثیرپذیری از مدرنیته و نامدرنیته و تلفیق آن با اصول اسلامی، نظم سیاسی و اجتماعی مطلوب خود را بر مدار امت و امامت و دموکراسی متعهد پی­ریزی نمود. این پژوهش می‌کوشد بر اساس نظریه سه ­گانۀ لاکان، خوانش شریعتی ­از ذهنیت مدرن و بهره‌گیری وی از گزاره­ های نامدرن را در جهت ایجاد نظم سیاسی اجتماعی مطلوب با روش توصیفی و تحلیلی مورد بررسی و کنکاش قرار دهد.

Examination of Effect of Modernity Mindset on How to Establish Social-Political Order Case Study: Examining Ali. Shariati Opinions

In Iran, modern thinking emerged following the confrontation of Iranians with nonWesterners in the constitutional era. Religious modernism, as a form of modern thinking, has sought to combine modern achievements with traditional propositions. The purpose of this article is to examine and analyze the impact of modern mentality on the construction of the sociopolitical order that Shariati as one of the Iranian religious thinkers of the 1940s and 1950s. The research findings show that modern and even nonmodern mentality, meaning how to perceive modernity, has influenced the Shari’a intellectual system; Influenced by the ideas of thinkers such as Gurovitch and Berg, he became well acquainted with socialism and became acquainted with Sartre and his humanist ideas. Massignon, who had a mystical reading of Islam, was also greatly influenced by him. Influenced by modernity and nonmodernity and combining it with Islamic principles, he established his desired political and social order in the orbit of the ummah and the Imamate and committed democracy. Based on Lacan’s threefold theory, this study tries to study Shariati’s reading of modern mentality and his use of modern propositions in order to create a desirable sociopolitical order by descriptive and analytical methods.