مبانی اخلاقی قاعده آزادی عناوین در فقه و حقوق ایران

برای فهم اصل آزادی قراردادی و دریافتن مبنا و منشاء اخلاقی آن در فقه شیعه و نظام حقوقی ما، نباید به دنبال این اصل در متون فقهی بود بلکه باید به بررسی مبانی اخلاقی دو قاعدهای پرداخته شود که اصل مزبور در مفهوم خود متضمن آنها است . این دو قاعده عبارت است از آزادی درانعقاد عقد و آزادی عناوین. در این مقاله به دلیل گستردگی بحث تنها به مطالعه مهم ترین قاعدهمندرج در اصل آزادی قراردادی یعنی آزادی در عناوین پرداختهایم. با مطالعه و کنکاش در آیاتو روایات و تحلیل و بررسی منابع فقهی و حقوقی مشخص شده است که قاعده آزادی عناوینمندرج در اصل آزادی قراردادی، ریشه در اصول و قواعد اخلاقی همچون اصل عام پایبندی به عهد و پیمان و تبعیت عمل از قصد و نیت دارد که به شیوهای غیرمستقیم پس از پوست اندازی وتعدیل در قالب اصل آزادی قراردادی وارد نظام حقوقی شده اند.

Moral Foundations of the Rule of Freedom of Forms inJurisprudence and Iranian Law

To understand the principle of freedom of contract and its moral basis as well asits source in our jurisprudence and law, we must not seek this principle injurisprudential texts. The examination of moral principle shows that theprinciple is embedded in its concept. These rules are freedom of contractformation and freedom of forms. This paper just argues that the most importantrule set forth in the principle of freedom of contract means freedom of formsbecause of the extension of subject. By exploring verses, reports, Jurisprudentialand legal sources, it can be stated that the rule of freedom of forms embedded inthe principle of freedom of contract is rooted in moral principles, such asgeneral principle of loyalty to the covenant and compliance of action with intentthat entered into legal system in the form of freedom of contract principle afterbeing adjusted and reformed.