مهلت ارفاقی افشا در حقوق اختراعات

مهلت ارفاقی افشا، مدت‌زمانی است که متقاضی ثبت می‌تواند بعد از افشای عمومی اختراع، بدون اینکه موجب زوال شرط تازگی شود، تقاضای ثبت آن را بنماید. برای پیش‌بینی مهلت ارفاقی، قانون‌گذار باید به چهار معیار توجه نماید: مدت‌زمان ارفاقی، نحوه افشا، مطلق یا نسبی بودن مصونیت مخترع نسبت به افشاهای اشخاص ثالث و چگونگی تعامل و جمع مهلت ارفاقی با حق تقدم. در مقاله حاضر با تکیه بر مطالعات تطبیقی و تحلیل حقوق ایران معیارهای مذکور و مزایا و معایب مهلت ارفاقی را بررسی و به این نتیجه می‌رسیم که مهلت ارفاقی همچون یک شمشیر دو لبه است: از یک‌سو، فراهم نمودن مهلت ارفاقی به‌طور مطلق و ایجاد سپری قوی برای افشای مخترع می‌تواند باعث رشد مخترعان دانشگاهی و شرکت‌های نوپا شود؛ از سوی دیگر، چنین رویکردی می‌تواند مورد سوءاستفاده اشخاص با «افشا یا تاخیر استراتژیک» قرار گیرد. همچنین تعامل مهلت ارفاقی با حق تقدم کنوانسیون پاریس، می‌تواند مانعی برای انتقال فناوری و جذب سرمایه‌گذار باشد. درنهایت، این مقاله با نظر به نتایج حاصل از پژوهش، بررسی‌های به‌عمل‌آمده و موقعیت ایران به‌عنوان یک کشور درحال‌توسعه پیشنهادات مقتضی برای بهبود قانون ثبت اختراع ایران ارائه می‌کند.

Disclosure Grace Period in Patent Law

Disclosure grace period” is a length of time in which the applicant can file patent or industrial design application after public disclosure of the subjectmatter and without impairing the novelty requirement. To provide “grace period” in patent law, the legislature should consider four elements: duration of grace, type of disclosure, absolute or relative immunity of investor’s disclosure against third parties’ publications and priority right. This article discusses the mentioned elements and also pros and cons of grace period by analyzing Iranian law and through comparative studies. It is concluded that grace period is like a doubleedged sword which means, on the one hand, that providing broad grace period along with strong shielding for inventor’s disclosure can promote academic inventors and SMEs, but on the other hand, this approach can be misused by strategic delay or disclosure. Additionally, interaction of priority right with grace period can be a barrier for technology transfer and attracting investors. Considering the status of Iran as a developing country, it is suggested that Iranian Legislature should increase grace period to 12 months, accept absolute immunity regarding patents and relative shield for designs and use the date of priority for the calculation of grace period in relevant cases.