مقایسۀ ‌کارکردهای اجرایی بزهکاران مرتکب به جرایم خشن و غیرخشن در کانون اصلاح و تربیت شهر تهران

زمینه و هدف: کارکردهای اجرایی، ساختارهای مهمی هستند که در هدایت و بهنجار کردن رفتار، نقش مهمی ایفا می‌کنند و آسیب در کارکردهای اجرایی می‌تواند پیامدهای قابل‌ملاحظه‌ای در عملکرد اجتماعی، هیجانی و شناختی فرد داشته باشد. هدف از این پژوهش، مقایسۀ ‌کارکردهای اجرایی- انعطاف شناختی- در دو گروه از بزهکاران با جرایم خشن و بزهکاران با جرایم غیرخشن در شهر تهران است.روش: پژوهش حاضر یک مطالعۀ پس‌رویدادی علی - مقایسه‌ای به شمار می‌رود. کارکردهای اجرایی در خرده مقیاس‌ انعطاف شناختی مورد بررسی قرار گرفت. نمونۀ این پژوهش شامل 60 مددجوی بزهکار از کانون اصلاح و تربیت شهر تهران است که از طریق نمونه‌گیری غیرتصادفی در دسترس انتخاب شدند و شامل بزهکاران با جرایم خشن (تعداد: 30) و بزهکاران با جرایم غیرخشن (تعداد: 30) بودند. پس از مصاحبۀ اولیه و برقراری ارتباط با افراد دو گروه بزهکاران، از آزمون ویسکانسین جهت سنجش انعطاف شناختی دو گروه استفاده شد. و داده‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس یک‌راهه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: بین میانگین حاصل از نمرات انعطاف شناختی در دو گروه بزهکاران مرتکب به جرایم خشن و غیرخشن تفاوت زیادی وجود نداشت. انحراف معیار نمرات انعطاف شناختی نیز در گروه بزهکاران مرتکب به جرایم خشن 16.9 و در گروه بزهکاران مرتکب به جرایم غیرخشن، 21.09 به دست آمد و در کل، بین میزان انعطاف شناختی بزهکاران مرتکب به جرایم خشن و بزهکاران مرتکب به جرایم غیرخشن تفاوت معناداری وجود نداشت.نتیجه‌گیری: عدم تفاوت معنادار در انعطاف شناختی بین دو گروه (بزهکاران مرتکب به جرایم خشن و بزهکاران مرتکب به جرایم غیرخشن) را می‌توان ناشی از همگونی‌های بسیاری (همچون؛ سابقۀ سوءمصرف مواد، محیط‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی فقیر، تربیت و وضعیت خانوادگی نامناسب، عدم داشتن مهارت‌های مهم) دانست که در میان این دو گروه وجود داشت. جهت پیشگیری از ازدیاد و شدت جرایم نیز، آموزش مهارت‌ها، مشاوره‌های فردی و تخصصی و گروه درمانی در کانون اصلاح و تربیت پیشنهاد شد.