پاندمی و دگردیسی مناسبات خانواده: نگاهی به تعاملات اجتماعیِ خانواده‌ها در دوران شیوع کرونا

زمینه و هدف: شیوع ویروس کووید 19، سرآغازی بر بروز تغییرات شگرف در روابط فردی و اجتماعی خانواده‌ها و به‌تبع آن، کل جامعه بود؛ به‌طوری‌که پیامدهای روانی و اجتماعی آن سبب ایجاد دگرگونی در زندگی روزمره خانواده‌ها شد. ازاین‌رو، هدف از انجام پژوهش حاضر، واکاوی دگردیسی به وجود آمده در مناسبات فردی و اجتماعی خانواده‌ها در دوران پاندمی کرونا است.روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی است و از زمره پژوهش‌های کیفی به حساب می‌آید. روش اتخاذ شده، روش تحلیل روایت بوده و داده‌ها از طریق مصاحبۀ نیمه ساختاریافته با تعداد 10 نفر از استادان حوزه‌های علوم اجتماعی و روان‌شناسی در دانشگاه‌های شهر سنندج تا رسیدن به اشباع نظری به دست آمده است. نمونه‌گیری به‌صورت گلوله برفی انجام شد. داده‌ها درنهایت طی سه مرحله مفاهیم باز، مقولات محوری و مقولات کلیدی احصا و دسته‌بندی شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاکی از پنج مقوله کلیدی به شرح 1. انقباض در روابط اجتماعی؛ 2. دگرگونیِ فراغت‌ها؛ 3. تشدید خودبیمارانگاری؛ 4. کاهش مسئولیت پذیریِ اجتماعی؛ و 5. تشدید تنش‌های بین فردی است. نتیجه‌گیری: پیامدهای روانی و اجتماعی کرونا به‌گونه‌ای بوده که بر بسیاری از مسائل به وجود آمده نظیر افزایش طلاق در خانواده‌ها به سبب نداشتن مهارت لازم میان زوجین برای تعامل سازنده در این دوران، بروز قتل‌های خانوادگی ناشی از عدم کنترل بر نفس در دوران بحران، تشدید انزوا و تنهایی و تغییر سبک زندگی خانواده‌ها موثر بوده است و بحران‌های ارتباطی فراوانی را به همراه داشته است.

pandemic and the transformation of family relations: a glance at the social interactions of families during the corona outbreak

background and aim: the spread of the covid-19 virus was the beginning of tremendous changes in the personal and social relationships of families and, as a result, the entire society. consequently, its psychological and social consequences caused a change in the daily life of families. therefore, the purpose of the current research is to analyze the transformation that occurred in the personal and social relationships of families during the corona pandemic. method: the current research is practical in terms of its purpose and is considered as a qualitative research. the adopted method is the narrative analysis method and the data was obtained through semi-structured interviews with 10 professors of social sciences and psychology in the universities of sanandaj until reaching theoretical saturation. sampling was done via a snowball technique. finally, the data were collected and categorized during three stages of open concepts, central categories and key categories. results: the findings of the research indicate five key categories as described 1. contraction in social relations; 2. the transformation of leisure; 3. intensification of self-diagnosis; 4. reducing social responsibility; and 5. intensification of interpersonal tensions. conclusion: the psychological and social consequences of corona are such that it affects many issues, such as the increase in divorce in families due to the lack of necessary skills between couples for constructive interaction in this era, the occurrence of family murders due to lack of self-control during the crisis. intensifying isolation and loneliness and changing the lifestyle of families has been effective and has brought many communication crises.