اثربخشی برنامه مقابله با قلدری فرهنگ محور در خودکارآمدی در تعامل با همسالان و همدلی در دانش آموزان قلدر دختر

زﻣﯿﻨﻪ و ﻫﺪف: ﻗﻠﺪری ﻣﺪرﺳﻪ ای ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﮔﺴﺘﺮده و ﻓﺮاﮔﯿﺮ در ﻣﺪارس اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺪود ﯾﮏ ﺳﻮم ﻧﻮﺟﻮانان را در ﺳﻄﺢ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ.هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی برنامه مقابله با قلدری فرهنگ محور در خودکارآمدی در تعامل با همسالان و همدلی در دانش آموزان قلدر دختر بود. روش: طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش را دختران قلدر دانش آموز دوره متوسطه اول در سال تحصیلی 1400-1401در تبریز تشکیل می‌دادند. نمونه آماری پژوهش تعداد 28 نفر دانش آموز دوره متوسطه اول بودند که به صورت تصادفی در دو گروه 14 نفری (یک گروه آزمایشی و یک گروه کنترل) گمارده شدند. گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه ای تحت برنامه مقابله با قلدری فرهنگ محور قرار گرفتند. از مقیاس قلدری ایلی نویز، مقیاس همدلی و همدردی در نوجوانان و مقیاس خودکارآمدی در تعامل با همسالان استفاده شد. یافته ها: تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان می‌دهد که برنامه مقابله با قلدری فرهنگ محور بر همدلی تاثیر معنی داری داشته است اما تاثیر برنامه مقابله با قلدری فرهنگ محور بر احساس خودکارآمدی در تعامل با همسالان تایید نمی‌شود. علی‌رغم اثربخشی برنامه مقابله با قلدری فرهنگ محور بر همدلی، این شرایط برای احساس خودکارآمدی در تعامل با همسالان مشاهده نشد. نتیجه گیری: برای اثربخشی و دوام مداخلات، پرهیز از مدل‌های تک‎‎الگویی و ارائه مداخلات جامع روانی و اجتماعی در حمایت از این گروه از دانش آموزان پیشنهاد می‌شود.

effectiveness of culture-based anti-bullying program on self-efficacy in interacting with peers and empathy in female bully students

background and aim: school bullying is a widespread problem in schools that affects about one-third of adolescents internationally. the purpose of this research was to determine the effectiveness of the culture-based bullying program on self-efficacy in interacting with peers and empathy in female bully students. method: the research design was a semi-experimental pre-test and post-test with a control group. the statistical population of this research was bullied girls who were students of the first secondary school in the academic year 2021-2022 in tabriz. the statistical sample of the research was 28 first-year high school students who were randomly assigned to two groups of 14 (an experimental group and a control group). the experimental group was subjected to the culture-oriented anti-bullying program in eight 90-minute sessions. illinois bullying scale, empathy and sympathy scale in teenagers and self-efficacy scale in interaction with peers were used in this study. results: multivariate covariance analysis shows that the culture-based anti-bullying program had a significant effect on empathy; however, the effect of the culture-based bullying program on the feeling of self-efficacy in interaction with peers is not confirmed. despite the effectiveness of the culture-based bullying program on empathy, this condition was not observed for feeling self-efficacy in interaction with peers. conclusion: for the effectiveness and durability of the interventions, it is recommended to avoid single-model models and provide comprehensive psychological and social interventions to support this group of students