زنان و فضامندی ترس در محیط های حمل ونقل همگانی (مورد پژوهی؛ خط چهار بی آر تی تهران)

زمینه و هدف: ترس شهری اثری ژرف بر سبک زندگی، تحرک، رفتار، بهروزی و خود- هویتی انسان و به ویژه زنان دارد که محدودیتهای فضایی تحمیل شده به واسطۀ آن به محرک بازتولید محرومیتهای اجتماعی- فضایی تبدیل می شود. بر این اساس، پژوهش حاضر در پی تحلیل فضامندی ترس زنان از بزهکاری و درک الگوهای فضایی بر خواسته از این ترس در 5 ایستگاه متمایز بی آرتی خط چهار تهران و محدودۀ بلافصل آن است.روش: روش تحقیق، کمی بوده و روش جمعآوری داده ها به صورت میدانی و اسنادی است. جامعۀ آماری این پژوهش را کاربران زن خط 4 بی آر تی تهران در گروه سنی 18-45 سال تشکیل داده اند که با توجه به مشخص نبودن حجم جامعۀ آماری، از روش نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس استفاده شد و تعداد 120 پرسشنامۀ نیمه ساخت یافته تکمیل شد.یافته ها: نتایج نشان میدهد که نزدیک به 64 درصد زنان به هنگام جابه جایی توسط خط 4 بی آر تی احساس ترس از بزه دیدگی داشته اند و مقایسۀ 5 ایستگاه نمایشگاه، ملاصدرا، نواب، هلال احمر و میدان بهمن براساس آنالیز واریانس یکطرفه نشان می دهد که تفاوت معناداری در میزان امنیت زنان در ایستگاه های مختلف وجود دارد. بیشترین میزان ترس مربوط به ایستگاه ملاصدرا و کمترین آن مربوط به ایستگاه نواب است. زنان مسافر براساس تصویرهای ذهنی پیشگویانۀ خود، راهبردهای مقابله همچون اجتناب از حضور در فضا و سفر غیرمستقل اتخاذ کرده اند.نتیجه گیری: فضامندی ترس زنان در محیط های حمل ونقل منطقۀ 6 شهرداری تهران، جلوۀ فضایی نابرابری های جنسیتی و برآیند ویژگی های خاص محیط ساخته شده است. شناخت و رسیدگی به نابرابری های جنسیتی، ارزیابی نظام مند ریسک امنیت ایستگاه های بیآرتی و محدوده بلافصل آن، کنترل اجتماعی غیررسمی فضاها، تدوین و اجرای استانداردهای مراقبت و نگهداری مستمر و استفاده از ویژگیهای خاص طراحی به عنوان پیشنهادهای این پژوهش مطرح شده است.