دیدگاه دانش آموزان دبیرستانی پیرامون منابع تاثیرگذار بر هویت دینیشان (مطالعه موردی شهرستان کرج)

هدف از انجام این پژوهش، شناسایی عوامل تاثیرگذار بر شکلگیری هویت دینی دانش آموزان شهرستان کرج بود. جامعه آماری، عبارت بودند از‎دبیرستانهای ‎دختران شهرستان کرج که با روش نمونهگیری خوشهای از سه منطقه بالایشهر، مرکزشهر و پایینشهر، سه مدرسه انتخاب شدند. روش این پژوهش، ترکیبی از نوع کمی و کیفی و ابزار پژوهش، پرسشنامه و مصاحبه بود. ابتدا برای انتخاب نمونه پژوهش، پرسشنامه سنجش دینداری خدایاری فرد و همکاران (1389) در کلاسهای پایه چهارم این دبیرستانها که در مجموع، 230 نفر و میانگین سنی آنها 17 سال و رشته تحصیلی آنها نظری (ریاضی، تجربی و انسانی) بود، اجرا گردید. بعد از اجرای پرسشنامه، 65 نفر که بالاترین نمره را در میزان دینداری کسب کردند به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و هریک به طور جداگانه در یک جلسه 15 دقیقهای به پرسشهای محقق ساخته پژوهشگر- پرسشنامهای نیمه ساختاریافته که با توجه به عوامل جامعهشناختی موثر در شکلگیری هویت دینی، تنظیم گردید و بعد از اعمال نظر اساتید مجرب، به شکل نهایی مورد استفاده قرار گرفت- پیرامون منابع تاثیرگذار بر شکلگیری هویت دینیشان پاسخ دادند. برای سنجش دادههای مصاحبه از روش تحلیل محتوای توصیفی استفاده شد. یافتههای حاصل از تحلیل مصاحبههای به عمل آمده از نمونه پژوهش، نشان دهنده تاثیر 1- مدرسه با مقولههای معلم و ویژگیهای او، فعالیتهای پرورشی و برنامه درسی؛ 2- خانواده با مقولههای سطح فرهنگی اقتصادی، میزان دینداری، نوع شغل و ...؛ 3- عوامل اجتماعی با مقولههای رسانهها، برنامههای فرهنگی مساجد، مسیولان کشوری و هییتهای مذهبی، در شکلگیری هویت دینی دانش آموزان است.نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مهمترین عامل در شکلگیری هویت دینی دانش آموزان به ترتیب: میزان دینداری والدین، عضویت در هییتهای مذهبی و تشکّلهای دانشآموزی بوده است. همچنین، یافتهها نشان داد که نقش تعدادی از مسیولان رده بالای کشوری و معلمان ناکارآمد، در شکلگیری هویت دینی دانش آموزان منفی بوده است. بر اساس یافتههای پژوهش، پیشنهاد میشود که آموزش خانواده و اصول تربیت دینی فرزندان، در نظام آموزش و پرورش جدی گرفته شود و تشکّلهای مذهبی دانش آموزان با طرح و برنامه مناسب ساماندهی گردند.