مطالعه‌ کیفی در ذهنیت جوانان از آینده با استفاده از روش تحلیل لایه‌ای علّی

آینده قابل پیش بینی نیست، اما مطالعه ذهنیت افراد نسبت به آینده امکان پذیر است. ذهنیت فرد نسبت به آینده خودش و آینده جامعه، مبنای تصمیم گیری اوست و از این جهت بررسی نظام مند تصاویر ذهنی از آینده به خصوص در میان جوانان که مالکان اصلی آینده هستند، موضوع مهمی است. در این راستا، پژوهش حاضر به عنوان یک پژوهش بنیادی که در سنت پژوهش های کیفی انجام شده است، به بررسی تصاویر آینده جامعهِ ایرانی در ذهن جوانان تحصیلکرده کشور پرداخته است. داده های تحقیق با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته جمع آوری و با استفاده از روش های تحلیل مضمون و تحلیل لایه ای علّی تحلیل شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که تصاویر آینده در بین مشارکت کنندگان، از هفت مضمون اصلی ساخته شده اند که به ترتیب عبارت اند از:  1. وزن زمان حال؛ 2. حسرت ها، عجزها و نداشته ها؛ 3. فهم آینده؛ 4. سایه جامعه؛ 5. در راهی که دیگران قدم گذاشته اند؛ 6. آثار تاریخی به جای مانده از گذشته؛ 7. حدس هایی درباره آینده.برای فهم عمیق تر ذهنیت مشارکت کنندگان با استفاده از روش تحلیل لایه ای علی، در هر لایه بنابر ماهیت همان لایه، مضامین اصلی و فرعی بازخوانی شدند و گزاره های اصلی آنها به دست آمد. نتایج پایانی نشان داد که ذهنیت جوانان از آینده، مقوله ای پیچیده و چند بعدی است و برای اثرگذاری بر روی آن نیاز به برنامه ریزی منسجم و کار فرهنگی عمیق است.

A Qualitative Study on the Subjectivity of Youth Concerning Future Using Casual Layered Analysis

Future is intrinsically not predictable, nonetheless investigation of people’s subjectivity in relation to future is a viable research agenda. It can be argued that our subjective perception of individual and social futures lays on the foundations for our decisions. Therefore, systematic analysis of the images of future, particularly those of the youth as the major owners of futures, is of paramount significance. This article is a fundamental research with a qualitative approach which tries to explore the images of the future among the educated youth. The data was collected through a series of semistructured interviews and then analyzed using discourse analysis and causal layered analysis. The research findings indicated that the images can be thematically categorized into seven groups: 1. Historical monuments of the past; 2. The weight of the present time; 3. The road taken by the descendants; 4. Conjectures about the future; 5. The shadow of the society; 6. Regrets, inabilities and shortages; 7. Understanding the future. In order to truly decipher their subjectivity, causal layered analysis was used to extract and reinterpret the major and minor themes. The final results showed that the youth image of the future is a complex and multidimensional concept, and requires effective planning and deep cultural work to influence it.