طراحی مشتقۀ اعتباری تعهدات بدهی وثیقه‌دار بر اساس فقه امامیه در بانکداری بدون‌ربا

با وجود نوآوریهای موجود در بخش مالی، ریسک اعتباری هنوز به‌عنوان دلیل عمده عدم موفقیت موسسات مالی محسوب می‌گردد. یکی از ابزارهای نوین مالی در حوزه مشتقات اعتباری، تعهدات بدهی وثیقه‌دار است که کارکرد اصلی آن انتقال و توزیع ریسک اعتباری بین تعداد بیشتری از سرمایه‌گذاران است که در ضمن این انتقال ریسک، ابزاری جهت تامین مالی نیز محسوب می‌گردد. دراینمقالهروشتحقیقکیفیوازنوعتوصیفی- تحلیلیمی‌باشد. اینتحقیقبهدنبالپاسخبهاینسوالاستکهآیاتعهداتبدهیوثیقه‌داربااصولوموازینشریعت سازگاری دارد و می‌توان بر اساس موازین شریعت چنین ابزاری را طراحی نمود. این مقاله ابتدا به بررسی تعهدات بدهی وثیقه‌دار از منظر اقتصادی و سازوکار عملکرد آن‌ها پرداخته و سپس با بررسی موازین فقهی به تطبیق توصیف و تبیین ارائه‌شده از تعهدات بدهی وثیقه‌دار با اصول و موازین فقهی پرداخته است. از نتایج مهم تحقیق منطبق بودن ابزار تعهدات بدهی وثیقه‌دار با موازین قراردادهای اسلامی بر اساس راهکار بیمه به‌شرط قرض، وکالت عام به‌شرط بیمه، اجاره و مرابحه به‌شرط ضمان می‌باشد؛ همچنین در این تحقیق، با الگو گرفتن از ساختار تعهدات با پشتوانه بدهی، یک راهکار عملیاتی‌تر جهت کاهش ریسک اعتباری و تامین مالی ارائه گردیده است.