آسیب‌شناسی موانع قانونی و اجرایی اوراق بهادارسازی دارایی‌های تسهیلاتی بانک‌ها از منظر فقهی و اقتصادی

هدف مقاله حاضر احصاء موانع و چالش‌های فقهی، قانونی و اجرایی اوراق بهادارسازی دارایی‌های تسهیلاتی بانک‌هاست که با استفاده از روش‌ هنجاری و توصیفی – تحلیلی، برخی راهکارها جهت گسترش استفاده از این ابزار ارائه خواهد شد. یافته‌ها نشان می‌دهد علی‌رغم وجود نیاز جدی بانک‌ها جهت افزایش توان تسهیلات‌دهی، چالش‌هایی ازجمله بالابودن هزینه‎های انتشار اوراق بهادار، قیمت‌گذاری مطالبات بدون توجه به شرایط بازار (سرکوب مالی) و بالاتر بودن سود سایر بازارهای موازی نسبت به عایدی این اوراق، طولانی‌بودن فرآیند بررسی اوراق بهادارسازی، ساختار پیچیده فرآیند اوراق بهادارسازی، توقف اجرای استفاده از این ابزار به دلیل مصادف شدن با بحران مالی 2008 میلادی، ریسک اعتباری بالای وام‌گیرندگان و کیفیت پایین دارایی‌های بانک‌ها، وجود شش نظریه فقهی در زمینه بیع دین و عدم‌اجماع فقها در این زمینه، خلا قانونی و نظارتی در استقرار حاکمیت شرکتی در بانک‌ها، عدم‌تسری قوانین مالیاتی اوراق مشارکت به اوراق بهادار ناشی از مطالبات بانکی وجود دارند که منجر به کاهش انگیزه سرمایه‌گذاران برای خرید این اوراق از یک‌سو و کاهش تمایل بانک‌ها برای اوراق بهادارسازی مطالبات خود از سوی دیگر خواهد شد. تبعات عدم‌توجه به این مهم در کاهش قدرت تامین مالی بانک‌ها بروز خواهد کرد که باعث تنزل نسبت کفایت سرمایه آن‌ها خواهد شد.

pathology of the legal and executive obstacles of securitization of banks’ facility assets from a jurisprudential and economic point of view

the purpose of this article is to list the legal, legal and executive obstacles and challenges of securitization of bank facility assets, and using the normative and descriptive-analytical method, some solutions will be presented to expand the use of this tool. the findings show that despite the serious need of banks to increase the ability to provide facilities, challenges such as the high cost of issuing securities, the pricing of claims regardless of market conditions (financial repression) and the higher profits of other parallel markets compared to the earnings of these securities, are long the existence of the securitization process, the complex structure of the securitization process, the suspension of the use of this tool due to the 2008 financial crisis, the high credit risk of borrowers and the low quality of bank assets, the existence of six jurisprudential theories in the field of selling religion, and the lack of consensus among jurists in in this context, there is a legal and regulatory gap in the establishment of corporate governance in banks, the non-applicability of the tax laws of partnership bonds to securities resulting from bank claims, which leads to a decrease in the motivation of investors to buy these bonds on the one hand and a decrease in the willingness of banks to securitize claims. on the other hand, it will be. the consequences of not paying attention to this matter will appear in the reduction of banks’ financing power, which will decrease their capital adequacy ratio.