تاملی در همانندی مفهوم غرر و عدم تقارن اطلاعات در عقد بیمه و ضمانت اجرای آن

امروزه، عدم تقارن اطلاعات به‌مثابه عدم برابری اطلاعات نزد دو طرف و طبعاً جهل احدی از آن‌ها در خصوص اموری مربوط به قرارداد، به‌عنوان یک واقعیت در قراردادها وجود دارد. این جهل نسبی یکی از طرفین قرارداد، طیف گسترده‌ای از خفیف تا قوی دارد. از منظر فقه اسلامی، عدم تقارن اطلاعات شدید، اقتصاد قرارداد و نظمِ بنیان‌گذارده شده توسط اراده طرفین را دچار اختلال نموده و با ضمانت اجرای غرر مواجه می‌نماید.در این مقاله با اتکا بر منابع کتابخانه‌ای و با رویکرد تحلیلی- توصیفی، سعی بر تبیین و تمیز دو مفهوم عدم تقارن اطلاعات و غرر و نیز ضوابط شناسایی آن در عقد بیمه گردیده است. عقد بیمه از این منظر محور قرارگرفته است که از سویی به جهت ماهیت قرارداد، اطلاعات در آن اهمیت دو‌چندانی دارد و از سوی دیگر شبهه غرری  بودن در خصوص آن مطرح‌شده که با  توجه به ماهیت مسامحه‌ای آن و درج جهل مزبور در ذات قرارداد با علم و قصد طرفین  به شبهه مزبور پاسخ داده شده است، اما نکته ظریف در این خصوص اینکه، ماهیت مسامحه‌ای عقد بیمه، منجر به این امر نخواهد گردید که هرگونه جهل و عدم تقارن اطلاعاتی در قرارداد پذیرفته‌شده و غرر در آن مصداق نیابد.

thinking on the unity of the concept of information asymmetry and al-gharar in the insurance contract and the implementation guarantees

nowadays, as a matter of fact, information asymmetry as inequality of information between the parties and consequently the ignorance of one of them regarding matters related to the contract, exist in all contracts. this relative ignorance of one of the parties of the contract has a wide range from minor to severe.from the perspective of islamic jurisprudence, severe information asymmetry disrupts the economics of the contract and the order established by the will of the parties and so, considered as algharar.in this article, relying on library resources and with an analytical-descriptive approach, an attempt has been made to explain and distinguish the two concepts of information asymmetry and algharar, as well as the criteria for identifying it in the insurance contracts. the insurance contract is centered to the study because of the fact that on the one hand, information is doubly crucial due to the nature of the contract, and on the other hand, it is doubted that al-gharar is attributable to the contract, the challenges has been answered by emphasis to the negligent nature of the contract and also the ignorance inserted to the nature of the contract with the intention of the parties.however, the subtle point in this regard is that the negligent nature of the insurance contract will not lead to that any ignorance and asymmetry of information is accepted in the contract and grumbling in that case