طراحی الگوی نوین تامین مالی خُرد اسلامی در نظام بانکی ایران (مبتنی‌بر عقود وکالت، قرض‌الحسنه و مرابحه)

یکی از نهادهای مرتبط با حوزه تامین مالی، نهاد تامین مالی خُرد است که در چند دهه اخیر در بسیاری از کشورها به‌عنوان راهکاری مناسب جهت افزایش کارآفرینی و اشتغال‌زایی و کمک به رفاه خانوارهای ضعیف و متوسط مطرح‌شده است. نظر به کمبود توسعه ابزارهای مالی تامین مالی خرد در نظام بانکی ایران متناسب با شرایط گروه‌های کم‌درآمد و متوسط جامعه، ارائه هدفمند این خدمات کمتر به اهداف مدنظر نائل‌آمده است. ازاین‌رو ضرورت طراحی شیوه‌های نوین برای تامین مالی این دسته از اقشار جامعه که در عین کارآمدی، متناسب با اهداف و کارکردهای بانکداری ایران نیز باشد، شدیداً احساس می‌شود. مقاله حاضر با استفاده از روش تحقیق توصیفی پیمایشی و نقطه ‌نظرات خبرگان تدوین‌شده و ارائه الگویی نوین جهت تامین مالی خرد در نظام بانکی کشور را نتیجه داده است. الگوی پیشنهادی این پژوهش، مبتنی‌بر جذب سپرده از طریق عقد وکالت خاص و پرداخت تسهیلات از طریق عقود قرض‌الحسنه و مرابحه باهدف تامین مالی اقشار ضعیف و متوسط جامعه است.

Designing a New Model of Islamic MicroFinancing in Iranian Banking System (Based on Mandate, Qarz alHasan and Murabaha Contract)

In recent decades, microfinancing institution has been proposed in many countries as a suitable solution for increasing entrepreneurship and job creation and improving the welfare of poor and moderate households. Due to the deficiency of microfinance instruments appropriate for low and average income groups of the society in the Iranian banking system, the targeted provision of these services has failed to achieve its goals. Hence, it is necessary to design new methods for financing these social groups, so that while efficient, they keep in line with the goals and functions of Iranian banking. This paper has designed and presented a new model for microfinance in the Iranian banking system by using a descriptive exploratory method and experts’ points of view. The proposed model is based on attracting deposits through special contract of mandate and payment of facilities using Qarz alHasan and Murabaha contracts with the aim of financing the weak and middle classes of the society.