شناسایی و رتبه‌بندی عوامل موثر بر ایجاد پدیده بنگاهداری در نظام بانکی جمهوری اسلامی ایران و تبیین پیامدهای حاصل از آن

امروزه پدیده بنگاهداری بانکی به یکی از معضلات بزرگ نظام بانکی تبدیل شده است. نظام بانکی اصلی‌ترین منبع تامین مالی بخش تولید و اقتصاد کشور است که متاسفانه ورود بانک‌ها به حوزه بنگاهداری توان تامین مالی آنها را برای اقتصاد کشور با چالش‌های جدی مواجه کرده است؛ البته می‌توان ادعا کرد که هر نوع بنگاهداری مذموم و ناپسند نیست و اگر حدومرز بنگاهداری در چارچوب قوانین و مصالح کشور توسط بانک‌ها رعایت گردد، می‌توان از این پدیده در راستای رونق اقتصاد کشور در شرایط تحریمی بهره‌ برد. هدف از این پژوهش استخراج و شناسایی عوامل موثر بر بنگاه‌داری بانک‌ها در ایران است. این پژوهش از منظر هدف کاربردی و از جهت گردآوری داده‌ها، توصیفی است. همچنین برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش معادلات ساختاری و روش حداقل مربعات جزئی بهره گرفته شده است. نتایج این پژوهش، 10 عامل را که منجر به ایجاد بنگاهداری می‌شود تایید نموده و هر عامل را با توجه به مدل مفهومی ارائه‌شده، ذیل یکی از متغیّرهای پنهان دولت، بانک مرکزی، عملکردهای بانک‌ها و فضای اقتصاد کلان قرار داده است. در پایان نیز مهم‌ترین راهکارهای پیشنهادی بیان‌شده است.

Identifying and Ranking the Factors Affecting the Establishment of Entrepreneurship in the Banking System of the Islamic Republic of Iran and Explaining the Consequences

The phenomenon of banking entrepreneurship has become one of the major problems of the banking system today. The banking system is the main source of financing the production sector and the country’s economy, but, unfortunately, banks’ involvement with entrepreneurship has created serious challenges for their financing of the country’s economy. Certainly, one cannot blame entrepreneurship altogether, and if it is performed within the framework of the country’s regulations and interests, it can benefit the country’s economy under sanctions. The purpose of this study is to extract and identify the factors affecting bank entrepreneurship in Iran. This research is practical in terms of purpose and descriptive in terms of data collection. Structural equation and partial least squares methods have also been used to analyze the data. The results confirm ten factors that lead to the creation of entrepreneurship, and has placed each factor under one of the hidden variables of government, central bank, banking performance and macroeconomic environment in regard to the proposed conceptual model. In the end, the most important solutions are suggested.