>
Fa   |   Ar   |   En
   تامین مالی زنجیره ارزش با استفاده از اوراق گام: ماهیت، کارکرد و راهکارهای شرعی  
   
نویسنده میثمی حسین ,زمان‌زاده حمید
منبع تحقيقات مالي اسلامي - 1399 - دوره : 9 - شماره : 2 - صفحه:507 -540
چکیده    گواهی اعتبار مولد (گام) یکی از جدیدترین نوآوری‌های نظام پولی مالی کشور در راستای تامین مالی بخش حقیقی اقتصاد محسوب می‌شود که می‌تواند دسترسی واحدهای تولیدی به سرمایه در گردش را ارتقا بخشد. این اوراق بستر استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و بازار سرمایه جهت تامین مالی تولید با نگرانی کمتر از نشت منابع به بخش غیرمولد اقتصاد را فراهم می‌کند. پرسش اصلی تحقیق آن است که مبانی فقهی و مدل عملیاتی استفاده از اوراق گام براساس مصوبه شورای فقهی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران کدام است و چه راهکارهای فقهی جایگزین دیگری در این رابطه وجود دارد؟ یافته‌های تحقیق که به روش توصیفی و تحلیل محتوا به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که از منظر فقهی راهکار مصوب شورای فقهی در رابطه اوراق گام، مبتنی‌بر عقد «ضمانت عرفی یا بانکی» است. در این الگو، بانک دو نقش «عامل صدور» و همچنین «ضامن بازپرداخت» اوراق را برعهده دارد که می‌تواند بابت هر دو مورد کارمزد دریافت کند. همچنین، اوراق گام می‌تواند براساس دو قالب حقوقی دیگر یعنی «صلح» و «معاوضه» نیز منتشر شود. اگر قالب حقوقی مورداستفاده صلح یا معاوضه باشد، تعهدات بانک به‌صورت بالای خط ثبت‌شده و لذا بانک در زمان صدور اوراق بدهکار محسوب می‌شود. اما در الگوی مصوب مبتنی‌بر عقد ضمانت عرفی، تعهدات بانک به‌صورت زیرخط ثبت می‌شود؛ یعنی بانک با صدور اوراق گام صرفاً نقش ضمانت را برعهده می‌گیرد و بدهکار محسوب نمی‌شود که این امر یکی از مزایای الگوی مصوب گام محسوب می‌شود.
کلیدواژه گواهی اعتبار مولد (گام)، صکوک، ضمانت، صلح، بانک مرکزی.
آدرس بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران, پژوهشکده پولی و بانکی, ایران, بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران, پژوهشکده پولی و بانکی, ایران
پست الکترونیکی h.zamanzadeh@mbri.ac.ir
 
   Using Gam Sukuk to Finance Value Chain: Nature, Function and ShariahCompliant Solutions  
   
Authors Zamanzadeh Hamid ,Meysami Hosin
Abstract    The Gam Sukuk is one of the newest innovations of the Iranian monetary and financial system in financing the real sector of the economy. This new financial instrument can boost the availability of working capital finance for Iranian firms. The Gam Sukuk provides the base for using the potentials of the private sector and capital market to finance the economic businesses.    The main question of the current research is: “What are the jurisprudential foundations and operational model of using Gam Sukuk based on the views of the Iranian Central Bank Shariah Board? Moreover, what are the other related solutions? The results obtained through an analyticaldescriptive approach show that based on the Shariah Board Fatwa, the Daman (guarantee) contract can be used for issuing this kind of Sukuk. In this regard, banks will have two roles: issuing Sukuk and guaranteeing that, and can receive separate fees for these duties. Also, the Gam Sukuk can be issued based on two other Islamic contracts which are Sulh and Taweez. When these two contracts are used to justify Gam Sukuk, the bank’s obligations appear as onbalance sheet items and hence the bank is considered a debtor. However, in the Daman (guarantee) contract the bank’s obligations are offbalance sheet items and the bank is not viewed as a debtor. This is one of the merits of Gam model.
Keywords E52
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved