بررسی تاثیر نرخ بازدهی اوراق مشارکت بر رشد ارزش‌افزوده اقتصاد ایران

یکی از مهم‌ترین ابزارهای مالی بازارهای پول و سرمایه در اقتصاد سرمایه‌داری، اوراق قرضه است. تامین مالی شرکت‌ها، کاهش کسری بودجه وزارتخانه‌ها و شهرداری‌ها در اجرای طرح‌های ملی و عمرانی و نیز اجرای سیاست‌های پولی از طریق عملیات بازار باز، بخشی از کاربردهای این ابزار محسوب می‌گردد. ماهیت ربوی این ابزار چالش مهمی برای بازارهای پول و سرمایه کشورهای اسلامی به وجود آورده بود. خلاء حاصل از حذف اوراق قرضه، متفکران مسلمان را بر آن داشت تا با مراجعه به آموزه‌های اقتصادی اسلام، به طراحی ابزارهای مالی اوراق مشارکت روی آورند.با توجه به اینکه این ابزار اولاً به‌دلیل علی‌الحساب بودن سودشان و ثانیاً به دلیل مشخص شدن نوع فعالیت اقتصادیشان، اسلامی و در عین حال کاملاً کاربردی هستند. بر این اساس این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال بوده است که نرخ بازدهی اوراق مشارکت چگونه رشد ارزش‌افزوده را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟با توجه به اینکه نرخ بازدهی اوراق مشارکت به طور متوسط در اقتصاد ایران نسبت به استاندارد‌های جهانی بالا تعیین می‌شوند بنابراین نتایج برآوردها نشان می‌دهد که نرخ بازدهی اوراق مشارکت تاثیر منفی و معنی‌داری بر ارزش‌افزوده ایران داشته است. بنابراین بدون اینکه پژوهش اصل اوراق را زیر سوال ببرد، نتیجه می‌گیرد که نرخ بازدهی اوراق مشارکت باید تناسب لازم را با ارزش‌افزوده اقتصادی داشته باشد.

A Study of the Effect of Participation Bonds' Rate of Return on Iran's Economic Value added Growth

One of the most important financial instruments of money and capital markets in the capitalist economy is bonds. Financing companies, reducing budget deficit of ministries and municipalities in their national projects and construction management plans and conducting monetary policy through open market operations, make a portion of the application of this tool. Nevertheless, the usury based nature of this market created a big challenge for Islamic countries' money and capital markets. In the absence of bonds, Islamic scholars were led to devise new financial instruments like participation bonds by referring to Islamic sources.Given the full functionality of this instrument due to its on account profits and Islamic nature, this study sought to answer the question of how participation bonds' rate of return would affect the value added.Since  in Iranian economy, participation bonds' rate of return are determined on the average higher than the international standards, the results show that this has had a meaningfully negative effect on Iran's value added. Therefore, this study concludes that, without undermining the importance of the bonds, participation bonds' rate of return must have the necessary proportion to the economic value added.