بررسی فقهی انتشار اوراق بهادار اسلامی قابل تمدید (با تاکید بر اوراق مشارکت، اجاره، مرابحه، سلف و اسناد خزانه اسلامی)

عدم تطابق نرخ سود اسمی اوراق و نرخ‌ سود مورد انتظار بازار در اوراق با سررسیدهای میان و بلندمدت، موجب ایجاد ریسک نرخ سود برای سرمایه‌گذاران و همچنین برای ناشران اوراق می‌‌گردد. در صورتی که انتظارات از نرخ‌های سود میان‌مدت و بلندمدت نزولی باشد، تعیین نرخ سود اوراق، بالاتر از نرخ انتظاری موجب افزایش جذابیت اوراق برای سرمایه‌گذاران و به زیان بانی یا ناشر خواهد شد؛ و بالعکس این نکته برای انتظارات صعودی نرخ‌ها نیز صادق است. بنابراین به منظور کاهش ریسک نرخ سود، باید در نرخ سود و یا سررسید اوراق تعدیل صورت گیرد. انتشار اوراق با سررسید‌های کوتاه‌مدت منضم به اختیار تمدید سررسید یکی از راهکارهای کاهش ریسک‌ نرخ سود برای طرفین معامله (بانی و سرمایه‌گذاران) است. به عبارت دیگر این روش به نوعی یک پوشش بیمه‌ای در نرخ سود برای یک دوره زمانی ایجاد خواهد کرد. در این مقاله با روشی تحلیلی توصیفی، این اوراق معرفی گردیده و ضمن بیان ریسک‌های آن به تبیین فقهی این نوع اوراق پرداخته شده است. پنج نوع اوراق بهادار اسلامی شامل اوراق مشارکت، اجاره، مرابحه، سلف موازی استاندارد و اوراق اسناد خزانه اسلامی قابل تمدید مورد بررسی فقهی قرار گرفت. اوراق مرابحه و اسناد خزانه اسلامی به دلیل ماهیت دینی بودن، قابلیت تمدید سررسید را نخواهند داشت ولی اوراق مشارکت، اجاره و سلف موازی استاندارد قابلیت تمدید یا تعویق سررسید را خواهند داشت.