واکاوی شرایط آکوستیکی مساجد تاریخی تبریز از منظر گونه بندی حجمی و فرمی

صدا یکی از عوامل مهم در ایجاد حس مطلوب در یک مسجد است و می‌تواند به‌عنوان واسطه‌ای حسی برای برقراری ارتباط روحی با خدا باشد. از سویی دیگر فاکتورهای معمارانه متعددی بر کیفیت آکوستیک تاثیر می‌گذارند و لذا می‌توان صدا را عامل ارتباط‌دهنده معماری به عملکرد مسجد دانست. پژوهش حاضر به‌منظور ارزیابی شرایط آکوستیکی کاربری مسجد، دو حالت ایستاده و نشسته را به‌منظور شبیه‌سازی حالات نمازگذار اندازه‌گیری میدانی نموده است. فرم و حجم دو پارامتر معماری مدنظر و نوفه زمینه، زمان واخنش و تراز فشار صدا سه متغیر آکوستیکی مطالعه بوده و 15 مسجد تاریخی تبریز در 4 رده حجمی و 5 دسته فرمی مورد آزمون قرار گرفته‌اند. استناد مطالعه استاندارد 3382 بوده و سنجش‌ها با تجهیزات شرکت b k و دوربین صوتی انجام یافته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد دسته‌بندی فرمی مورد نظر مطالعه تاثیر چندانی در وضعیت آکوستیکی ایجاد نمی‌کند و عمده تفاوت‌ها ناشی از تغییرات حجمی است. همین امر وجود شناسه صوتی مشخصی را برای مساجد تاریخی در تبریز به اثبات می‌ر‌‌ساند که منبعث از ساختار اجرایی مصالح است. نمونه‌ها عناصر ساختاری مشترکی همچون قوس‌ها، جداره‌های برآمده، گوشه‌سازی‌ها، تزییناتی چون کاربندی، سطح ستون‌ها و ... با مصالح یکسان دارا هستند که با پخش و پراکنش صدا سبب ایجاد بازخوردهای آکوستیکی مشابه می‌شوند. 

Analysis of the acoustic conditions of the historical mosques of Tabriz from the perspective of volumetric and formal classification

Sound is one of the important factors in creating the desired feeling in a mosque and can be used as a sensory inductor to establish a spiritual relationship with God. On the other hand, several architectural factors affect the acoustic quality and therefore sound can be considered as a link between architecture and mosque performance. In order to evaluate the acoustic conditions of the mosque, the present study has measured the two standing and sitting positions in order to simulate the prayer positions. form and volume are the two considered architectural parameters and Background Noise, Reverberation Time and Sound Pressure Level are the three acoustic variables studied and 15 historical mosques of Tabriz have been tested in 4 volumetric and 5 formal categories. The study was cited in ISO 3382 and the measurements were performed with B K equipment and Acoustic Camera. The results show that the formal classification of the study does not have much effect on the acoustic status and the main differences are due to volume changes. This proves the existence of a specific sound ID for historical mosques in Tabriz, which originates from the executive form of materials. Samples have common structural elements such as arches, protruding walls, corners, decorations such as ‘karbani’, column surface, etc. with the same materials that cause similar acoustic feedback by sound propagation.