کاربرد شاخص تنش آبی گیاه (cwsi) برای برنامه‌ریزی آبیاری گلرنگ در شرایط اقلیمی خوزستان

شاخص تنش آبی گیاه (cwsi) روشی کاربردی برای پایش وضعیت آب در گیاه، تشخیص زمان شروع تنش رطوبتی، پیش‌بینی عملکرد محصول و برنامه‌ریزی آبیاری برای محصولات مختلف استفاده می‌شود. دامنه تغییرات شاخص cwsi بین صفر و یک می‌باشد. صفر بدین معنی‌است که گیاه با تنش آبی مواجه نبوده و ایده‌آل‌ترین شرایط را از لحاظ انجام فرآیند تعرق دارد، ولی عدد یک گویای حداکثر تنش آبی وارد شده بر گیاه و توقف کامل تعرق می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف محاسبه شاخص cwsi و تعیین آستانه تنش رطوبتی برای گلرنگ و شناسایی مناسب‌ترین مدیریت آبیاری از طریق ارتباط بین شاخص تنش آبی گیاه با مدیریت‌های مختلف کم‌آبیاری در دو فصل زراعی 1400 -1399 و 1401- 1400 در دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام شد. این طرح در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با یک تیمار آبیاری معمولی (ci) و چهار تیمار کم‌آبیاری شامل (rdi80، rdi60: کم‌آبیاری تنظیم شده با تامین 80 و 60 درصد کمبود رطوبت خاک) و (prd80، prd60: کم آبیاری به صورت خشکی موضعی ریشه ثابت با تامین 80 و 60 درصد کمبود رطوبت خاک) در چهار تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد، تیمار ci با مقدار 0.17 کمترین و تیمار rdi60 با مقدار 0.67 بیشترین مقدار شاخص تنش آبی را به خود اختصاص دادند. برنامه‌ریزی آبیاری با هدف دستیابی به حداکثر بهره‌وری مصرف آب انجام شد و بر این اساس معادلات حد مجاز اختلاف دمای پوشش سبز گیاه و هوا برای ماه‌های اسفند ((tc ta)a = 1.618 – 0.215 vpd)، فروردین ((tc ta)a = 2.46 – 0.220 vpd) و اردیبهشت ((tc ta)a = 4.636 – 0.164 vpd) به‌دست آمد. آستانه تنش رطوبتی برای گلرنگ، از معادله رگرسیونی بین شاخص cwsi با اختلاف دمای پوشش سبز گیاه و دمای هوای مجاور (tc ta) برابر 0.61 به‌دست آمد که برای منطقه مورد مطالعه و با شرایط پژوهش معرفی شد.

application of crop water stress index (cwsi) for scheduling safflower irrigation in khuzestan climate

the crop water stress index (cwsi) is a practical method for monitoring plant water status, detecting the onset of moisture stress, predicting crop yield, and irrigation schedule for variouscrops. the cwsi values range from zero to one, where zero indicatesthat the plant is not uunderwater stress and has the most ideal conditions for transpiration, while a value of one signifies maximum water stress and complete cessation of transpiration. the present research was conducted to calculate the cwsi,determine the moisture stress threshold for safflower and identify optimal irrigation management practices by analyzing the relationship between the cwsi and various deficit irrigation managements  approaches.the research was carried out over two agricultural seasons, 2020 2021 and 2021 2022at khuzestan university of agriculture and natural resources. the experiment used a randomized complete blocks design with a conventional irrigation treatment (ci) and four deficit irrigation treatments including (rdi80, rdi60: deficit irrigation adjusted by supplying 80% and 60% of soil moisture deficit, respectively) and (prd80, prd60: deficit irrigation in the form of partial root zone drying methods with 80% and 60% of soil moisture deficit, respectively) and with four repetitions. results showed that the ci treatment had the lowest value of 0.17 and the rdi60 treatment had the highest cwsi at0.67. irrigation planning was done with the aim of achieving the maximum efficiency of water productivity, and based on this, the relationship between the permissible limit of the temperature difference of the canopy cover of the plant and the air for the months of march ((tc ta)a = 1.618 0.215 vpd), april ((tc ta)a = 2.46 0.220 vpd) and may ((tc ta)a = 4.636 0.164 vpd) were obtained. the moisture stress threshold for safflower was obtained from the regression relationship between the cwsi and the temperature difference of the canopy cover of the plant and the temperature of the surrounding air (tc ta) equal to 0.61, which was introduced for the study area and with the research conditions