بهره‌وری اقتصادی آب و نیتروژن سه ژنوتیپ برنج در شرایط اقلیمی استان گیلان

لازم است با برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح برای استفاده‌ بهینه از منابع آبی و کود نیتروژن، بدون تاثیرگذاری قابل توجه بر میزان عملکرد برنج، ضمن صرفه‌جویی در مصرف نهاده‌ها باعث افزایش بهره‌وری اقتصادی شد. این مطالعه به بررسی بهره‌وری آب و نیتروژن سه ژنوتیپ برنج از نظر فیزیکی‌ و اقتصادی تحت تیمارهای مختلف آبیاری و کود نیتروژن می‌پردازد. آزمایش در قالب طرح کرت‌های دو بار خرد شده براساس طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در طول سه سال در موسسه تحقیقات برنج کشور واقع در استان گیلان، شهرستان رشت انجام شد. عامل اصلی در این آزمایش شامل مدیریت آبیاری در چهار سطح بود که شامل: آبیاری غرقاب i1 و تیمارهای آبیاری i2 ، i3 و i4 که به‌ترتیب دارای آبیاری تناوبی با فواصل آبیاری 7 ، 14 و 21 روز بود. علاوه بر عامل اصلی، عوامل فرعی شامل رقم گواهی‌شده محلی هاشمی و دو ژنوتیپ m5 و m12 در سه سطح کود نیتروژن شامل 60 ، 80 و 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بود. نتایج این مطالعه نشان داد که ژنوتیپ m5 با 100 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار در دور آبیاری 21 روزه بیشترین بهره‌وری فیزیکی آب را داشته است. در شرایط کمبود شدید آب در طول دوره رشد برنج دور آبیاری 14روز می‌تواند اختلاف عملکرد بهتر به لحاظ بهره‌وری فیزیکی آب نسبت به دور آبیاری 21 روز داشته، اما به لحاظ اقتصادی نسبت به دور آبیاری 7 روز کاهش بهره‌وری را به همراه داشته است. در این مطالعه، رقم برنج گواهی‌شده هاشمی با دور آبیاری 7 روزه و 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در شرایط استان گیلان‌، بهره‌وری فیزیکی مطلوبی از آب و همچنین بالاترین بازده اقتصادی را نشان داد. براساس نتایج این مطالعه، استفاده از آبیاری تناوبی در فاصله آبیاری 7 روزه موجب صرفه‌جویی 285 میلیون مترمکعب آب در شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود می‌شود.

economic productivity of water and nitrogen of three genotypes of rice in the climatic conditions of guilan province

it is necessary to optimize the use of water resources and nitrogen fertilizers through proper planing and management to increase economic efficiency while saving inputs , without significantly affecting  riceyield. this study investigates the physical and economic productivity of water and nitrogen in three rice varieties under different irrigation and nitrogen fertilizer treatments. the experiment was conducted using a split plot design based on a randomized complete block design with three replications over three years at the rice research institute of iran located in guilan province, rashtcounty . the main factor in this experiment was irrigation management at four levels: flood irrigation (i1) and alternate irrigation treatments (i2, i3, and i4),with irrigation intervals of 7, 14, and 21 days, respectively. in addition to the main factor, the subfactors included the certified local variety hashemi, and two varieties, m5, and m12, at three nitrogen fertilizer levels of 60, 80, and 100 kg nitrogen per hectare. the results of this study showed that genotype m5 with 100 kg of nitrogen per hectare and a 21 day irrigation interval had the highest physical water productivity. under conditions of severe water scarcity during the rice growing season, a 14 day irrigation interval can result in better performance in terms of physical water productivity compared to a 21 day interval, but it leads to lower economic productivity compared to the 7 day irrigation interval. in this study, the certified hashemi rice variety with the 7 day irrigation interval and 100 kg of nitrogen per hectare showed optimal physical water productivity and the highest economic return under gilan province conditions.. according to the results of this study, using alternate irrigation whit a 7 day interval could save 285 million cubic meters of water in the sefidroud irrigation and drainage network