بررسی تاثیر شیب مزرعه، طول جویچه آبیاری و دبی در سامانه آبیاری سطحی بر عملکرد نیشکر و میزان تولید شکر در مزارع جنوب خوزستان

از میان روش‌های آبیاری سطحی، آبیاری جویچه‌ای متداولترین و سازگارترین روش برای توسعه کشاورزی مکانیزه محسوب می‌شود. آبیاری جویچه‌ای رایج ترین روش آبیاری در اراضی نیشکر خوزستان است. با توجه به کمبود منابع آب و مشکلاتی که کشت و صنعت‌های نیشکری در سال‌های اخیر با آن مواجه بوده‌اند، افزایش راندمان و بهره‌وری سامانه‌های آبیاری سطحی موجود از اهمیت بالایی برخوردار است. این مطالعه به‌منظور بررسی اثر شیب، طول‌جویچه و دبی بر عملکرد نیشکر و شکر انجام شده است. به‌همین منظور آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرکت کشت و صنعت میرزاکوچک‌خان انجام شد. این طرح با سه تیمار و هر تیمار در سه سطح شامل: شیب 0.02، 0.04 و 0.06 درصد، طول‌جویچه 150، 200 و 250 متر و دبی 2 ، 2.5 و 3 لیتر در ثانیه انجام شد. عملکرد نیشکر و شکر در این مطالعه به‌ترتیب 65.8 تا 120.4 تن در هکتار و 6.3 تا 12.5 تن در هکتار بود. عملکرد نیشکر و شکر به‌طور معنی‌داری تحت تاثیر شیب و طول‌جویچه و دبی قرار گرفت. تغییرات میانگین به‌دلیل اثرمتقابل شیب، طول‌جویچه و دبی بر عملکرد نیشکر معنی‌دار بود(0.01>p). طول‌جویچه 250 متر، دبی 2 لیتر در ثانیه و شیب 0.04 درصد با عملکرد نیشکر 120.4 تن در هکتار و عملکرد شکر 12.6 تن در هکتار، برای تولید شکر در مزارع نیشکر شرکت کشت و صنعت میرزاکوچک‌خان بهتر است. ترکیبی از طول‌جویچه 250 متری با شیب 0.04 درصد و دبی 2 لیتر در ثانیه با توجه به کاهش تلفات نفوذ عمقی و کاهش زه‌آب و مصرف بهینۀ آب که منجر به تولید نیشکر و شکر با عملکرد مناسب شده است را می‌توان توصیه کرد.

investigating the effect of field slope, length of irrigation ditch and flow rate in surface irrigation system on sugarcane yield and sugar production rate in southern khuzestan fields

among the surface irrigation methods, furrow irrigation is the most common and adapted method to mechanization for agricultural system. considering the lack of water resources and the problems that sugarcane cultivation and industries have faced in recent years, increasing the efficiency and productivity of the existing surface irrigation systems is of great importance. this study was conducted in order to investigate the effect of slope, furrow length and flow rate on sugarcane and sugar yield. for this purpose, an experiment was conducted in the form of split split plot in the form of randomized complete blocks with three replications in the mirza kochak khan agricultural company. this design was done with three treatments and each treatment at three levels including: 0.02, 0.04 and 0.06% slope, 150, 200 and 250 m length of the furrow and flow rate of 2, 2.5 and 3 lit/s. the yields of sugarcane and sugar in this study were 65.8 to 120.4 t/ha and 6.3 to 12.5 t/ha, respectively. the yield of sugarcane and sugar was significantly affected by the slope and length of furrow and flow rate. the average changes were significant due to the mutual effect of slope, furrow length and flow rate on sugarcane yield (p<0.01). 250 meters long, 2 lit/s flow rate and 0.04% slope with sugarcane yield of 120.4 t/ha and sugar yield of 12.6 t/ha, it is better for sugar production in the sugarcane fields of mirza kochak khan agricultural company. a combination of a 250 m long furrow with a slope of 0.04% and a flow rate of 2 lit/s can be recommended due to the reduction of deep infiltration losses and the reduction of water drainage and optimal water consumption, which has led to the production of sugarcane and sugar with appropriate performance.