بررسی تاثیر کاربرد تنش خشکی و شوری بر رنگیزه‎های فتوسنتزی و غلظت عناصر نعناع فلفلی (mentha piperita l) در شرایط سلنیوم

با هدف بررسی تاثیر تنش خشکی و شوری بر رنگیزه‎های فتوسنتزی و غلظت عناصر نعناع فلفلی و نیز تاثیر محلول‎پاشی ‎سلنیوم بر آن‎ها، آزمایشی به صورت اسپیلیت در زمان و با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی در تربت جام و در سال 1399 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل شوری در 3 سطح (s1=0, s2=50 و s3=100 میلی مولار کلرید سدیم)، تنش آبی در 3 سطح (i1=100, i2=75 و i3=50 درصد نیاز آبی) و سلنیوم در 2 سطح (صفر و پنج میلی گرم بر لیتر سلنات سدیم) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش سطح تنش خشکی و شوری، از میزان کلروفیل a، b و کل و کارتنوئیدها کاسته شد. هم‎چنین با انجام محلول پاشی سلنیوم، به‎ترتیب 5.53، 6.10 ، 7.59 و 8.10 درصد به میزان کلروفیل a، b و کل و کارتنوئیدها در گیاه نعناع فلفلی افزوده گردید. بررسی تاثیر تنش خشکی و شوری بر غلظت عناصر موجود در نعناع فلفلی نشان داد که با افزایش تنش خشکی از i1 به i2 و i3 ، غلظت آهن به ترتیب 6.61 و 68.59، غلظت روی به ترتیب 9.09 و 181.8، غلظت سدیم به ترتیب 26.39 و 62.93 و غلظت پتاسیم به ترتیب 11.91 و 12.77 درصد افزایش و با افزایش تنش شوری از s1 به s2 و s3 ‎، از میزان غلظت آهن به ترتیب 19.94 و 27.81 و از میزان غلظت روی به ترتیب 87.10 و 83.57 درصد کاسته و میزان غلظت سدیم از 8.45 به ترتیب به 21.87 و 123.67 میلی‎گرم بر گرم افزایش یافت. همچنین با افزایش تنش شوری از s1 به s2 و s3 ‎، میزان غلظت پتاسیم به ترتیب 2.17 درصد افزایش و 21.55 درصد کاهش یافت. نتایج نشان دهنده موثر بودن سلنیوم در کاهش اثرات تنش شوری و خشکی و تاثیر آن بر رنگیزه‎های فتوسنتزی و غلظت عناصر در نعناع فلفلی است.

investigating influence drought stress and salinity stress on photosynthetic pigments and concentration of elements of mentha piperita l in condition selenium

in order to investigation of influence drought stress and salinity stress on photosynthetic pigments and concentration of elements of mentha piperita l and influence foliar spraying of selenium, an experiment of split in time and with three replications was performed in research greenhouse in torbat-e jam region, iran and in during 2020, including three levels of salinity (s1=0, s2=50 and s3=100 mmol nacl), three levels of irrigation (i1=100, i2=75 and i3=50 percent of water requirements) and two levels of selenium (0 and 5 mgrperlit na2seo4). results showed that with increasing level of drought and salinity stresses, chlorophyll a, b and total and carotenoids decreased. also, foliar spraying of selenium (5 mgr/lit na2seo4), respectively, 5/53, 6/10, 7/59 and 8/10 percentage was added to chlorophyll a, b and total and carotenoids in mentha piperita l plant. investigating effect of drought and salinity stresses on the concentration of elements in mentha piperita l plant showed that with increasing level of drought stress from i1 to i2 and i3 , concentration of iron respectively, 6/61 and 68/59, concentration of zinc respectively, 9/09 and 181/8, concentration of sodium respectively, 26/39 and 62/93 and concentration of potassium respectively, 11/91 and 12/77 were added and with the increasing of salinity stress from s1 to s2 and s3, from concentration of iron, respectively, 19/94 and 27/81, and from concentration of zinc respectively, 87/10 and 83/57 percentage decreased and concentration of sodium from 8/45 to 21/87 and 123/67 mg/gr increased respectively. also, with increasing level of salinity stress from s1 to s2 and s3, concentration of potassium respectively, 2/17 percentage increased and 21/55 percentage decreased. results showed that selenium is effective in reducing the effects of salinity and drought stresses and on photosynthetic pigments and concentration of elements in mentha piperita l.