اثر آبیاری تکمیلی و کاربرد برگی سالیسیلیک اسید بر عملکرد کمی و کیفی دانه و روغن بادام زمینی (arachis hypogaea l.)

این آزمایش، به‌منظور ارزیابی عملکرد دانه و ترکیب اسیدهای چرب در روغن بادام زمینی (arachis hypogaea l.) تحت تاثیر آبیاری تکمیلی و سالیسیلیک اسید در طی فصل‌های زراعی 1397 و 1398 به‌صورت کرت‌های خرد شده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، آستارا (ایستگاه تحقیقاتی کانرود) اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح رژیم آبیاری از قبیل عدم آبیاری (به‌عنوان شاهد)، آبیاری در مرحله گل‌دهی، آبیاری در مرحله نمو غلاف‌ها، آبیاری در مرحله گل‌دهی + مرحله نمو غلاف‌ها و سه سطح سالیسیلیک اسید شامل 100، 200 و 300 میکرومول در لیتر به‌ترتیب به‌عنوان کرت اصلی و فرعی بود. تنش خشکی عملکرد دانه، محتوای روغن دانه، عملکرد روغن، عملکرد پروتئین، درصد اسیدهای چرب لینولئیک، استئاریک و بیهنیک اسید روغن بادام زمینی را کاهش داد. ولی، درصد پروتئین دانه، اسیدهای چرب اولئیک، پالمیتیک و آراشیدیک اسید روغن بادام زمینی در واکنش به تنش خشکی افزایش پیدا کرد. کاربرد برگی سالیسیلیک اسید با غلظت 300 میکرومول در لیتر در هر دو شرایط تنش خشکی و انجام آبیاری تکمیلی تمامی صفات اندازه‌گیری شده به استثنای اسیدهای چرب استئاریک و بیهنیک اسید را بهبود بخشید. بیشترین عملکرد دانه (3450 کیلوگرم در هکتار) بادام زمینی در واکنش به آبیاری تکمیلی در مراحل شروع گل‌دهی + تشکیل غلاف‌ها همراه با کاربرد سالیسیلیک اسید با غلظت 300 میکرومول در لیتر به‌دست آمد. همچنین، کاربرد سالیسیلیک اسید با غلظت 300 میکرومول در لیتر بیشترین میزان اولئیک اسید روغن بادام زمینی (60.98 درصد) را تحت شرایط عدم آبیاری (کشت دیم) نشان داد. بدین ترتیب، آبیاری تکمیلی و کاربرد برگی سالیسیلیک اسید می‌تواند در راستای ارتقای کمیت و کیفیت عملکرد دانه و روغن بادام زمینی تحت شرایط اقلیمی مشابه قابل توصیه باشد.

effect of supplementary irrigation and foliar application of salicylic acid on quantitative and qualitative yield of seed and oil in peanut (arachis hypogaea l.)

in order to evaluate of grain yield and fatty acids composition in peanut (arachis hypogaea l.) oil as affected by supplementary irrigation and salicylic acid, this experiment was performed as split plat based on randomized complete block design with three replications in experimental field of agicutural and natural resources research and education center of guilan province, astara (kanroud research station), iran, during 2018 and 2019 cropping seasons. four level of irrigation regimes including no irrigation (as control), irrigation at initial flowering stage, irrigation at pod formation stage and irrigation at initial flowering + pod formation stages and three levels of salicylic acid such as 100, 200 and 300 µmol/l comprised experimental treatments, as main and sub plot, respectively. drought stress dercreased grain yield, grain oil content, oil yield, protein yield, linolenic, stearic and bihenic fatty acids percent in peanut oil. but, grain protein percent, oleic, palmitic and arashidic fatty acids percent enhanced in response to drought stress. foliar application of salicylic acid at the rate of 300 µmol/l improved all measured characteristics except stearic and bihenic fatty acids under both drought stress and supplementary irrigation conditions. the greatest grain yield (3450 kg/ha) of peanut was obtained in response to supplementary irrigation at initial flowering + pod formation stages along with salicylic acid application at the rate of 300 µmol/l. also, salicylic acid application at the rate of300 µmol/l. showed the highest rate of oleic acid in peanut oil (60.98 %) under no irrigation (rainfed) condition. hence, supplementary irrigation and foliar application of salicylic acid could be recommendable in direction to enhance quantity and quality of grain and oil yield of peanut under similar climatic condition.