بررسی بهره وری آب و خصوصیات گیاه نعناع فلفلی در شرایط تنش آبی و شوری در حضور سلنیوم

تنش شوری و خشکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان محسوب می‎شوند. سلنیوم به عنوان یکی از عناصر مفید در برابر اثرات مخرب تنش‎ها شناخته می‎شود. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮ ﺗﻨﺶﻫﺎی آﺑﯽ و ﺷﻮری ﺑﺮ بهره‎وری آب و بعضی خصوصیات ﮔﯿﺎه ﻧﻌﻨﺎع ﻓﻠﻔﻠﯽ در حضور سلنیوم، آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﺑﻪ صورت اسپیلیت در زمان در گلخانه در منطقه تربت جام و در سال 1399 انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل 2 سطح چین (چین اول، چین دوم)، 3 سطح آبیاری (i1=100، i2=75 و i3=50 درصد نیاز آبی)، 3 سطح شوری (s1=0 ، s2=50 و s3=100 میلی مولار کلرید سدیم) و دو سطح سلنیوم (0 و 5 میلی‎گرم بر لیتر سلنات سدیم) بود. نتایج پژوهش حاضر بیانگر کاهش وزن تر و خشک، ارتفاع، تعداد برگ و گره در شرایط اعمال تنش خشکی و نیز شوری هست. همچنین محلول پاشی برگی سلنیوم به میزان 5 میلی‎گرم بر لیتر موجب افزایش وزن تر، خشک، بهره وری آب، درصد اسانس، ارتفاع گیاه، تعداد گره و تعداد برگ به میزان به ترتیب 9/02، 17/34، 17/67، 5/64، 17/92، 6/65، 14/52 درصد گردید. همچنین نتایج نشان داد که محلول پاشی سلنیوم در هنگام تنش خشکی، تنش شوری و اثرات متقابل آن ها در هر دو چین، موجب افزایش درصرد اسانس گردید. نتایج نشان داد که بهره وری آب با افزایش تنش خشکی به ترتیب 14/70 و 39/88 درصد افزایش و با افزایش سطوح شوری 34/96 و 52/77 درصد کاهش یافت. همچنین با اعمال تنش های ملایم خشکی در قالب کم آبیاری (i2)، درصد اسانس 14/35 درصد افزایش یافته و سپس با اعمال تنش به نسبت شدید (i3)، درصد اسانس 27/40 درصد کاهش می یابد.

investigating water productivity and characteristics of mentha piperita l under salinity and drought stress

drought and salinity stress are the most important limiting factors for plant growth. selenium has been introduced as one of the useful elements against the destructive effects of stresses. to the investigation of influence salinity and drought stress on water productivity and characteristics of mentha piperita l in the presence of selenium, an experiment on the split in time was performed in the torbat-e jam region, iran, in 2020, including two levels of cut (cut1 and cut2), three levels of irrigation (i1=100, i2=75 and i3=50 percent of water requirements), three levels of salinity (s1=0, s2=50 and s3=100 mmol nacl) and selenium factor in 2 levels (0 and 5 mg/lit na2seo4). the results showed that fresh and dry weight, plant height, the number of leaves per plant, and the number of nodes under salinity and drought stress decreased. also, foliar spraying of selenium (5 mg/lit na2seo4) increased above fresh and dry weight, water productivity, essential oil percentage, plant height, number of leaves per plant, and number of nodes respectively 9.02, 17.43, 17.67, 5.64, 17.92, 6.65 and 14.52 percent. also, results showed that foliar spraying of selenium under salinity and drought stress and their interaction in 2 cuts, increased essential oil percentage. results showed that water productivity influences drought stress, increase respectively 14.70 and 39..8 percent, and with the increase of salinity, decreases respectively 34.96 and 52.77 percent. also, results showed that by applying mild stress in the form of deficit irrigation (i2), the essential oil percentage increased by 14.35 percent, and by applying intense stress (i3) essential oil percentage decreased as 27.40 percent.